سایت آگهی مشاغل
آگهی مشاغل تهران ،اصفهان،شیراز ، مشهد و تبریز و کرجسایت آگهی مشاغل
آگهی مشاغل تهران ،اصفهان،شیراز ، مشهد و تبریز و کرجMajor dates of the iran rabbi
مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی در محدوده سکونتگاه های روستایی؛ مطالعه موردی
نظر به اهمیت روستا و روستانشینی در ایران و آذربایجان شرقی،توجه به مسائل و لزوم برنامه‌ریزی در فضاهای زیستی و مزروعی روستاها مشخص است.یکی از مسائل روستاها، سکونتگاه‌های آنها و امکانات زیستی‌شان است که اغلب توام با مشکلات و خطرات عدیده- ای است.موقعیت استقرار روستاها اغلب در معرض تهدید عوامل مختلف طبیعی و ژئومورفولوژی است که آسایش زیست را در مواردی از اهالی روستاها سلب میکند.در این بررسی که منطقه انتخابی بخش جنوب غربی شهرستان تبریز است،سعی شده مسائل محیطی و ژئومورفولوژی تعدادی از روستاهای آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. وضعیت توپوگرافی به عنوان بستر و پهنه استقرار و توسعه روستاهای مورد مطالعه دارای شرایط متفاتی است.تعدادی از آنها در بخش کوهستانی واقع‌اند که اغلب مسائل متفاوت از روستاهایی که در بخش جلگه‌ای واقع‌اند،دارند.به منظور آشنایی با ویژگی‌های کلی روستاها،مشخصات عمومی و جمعیتی و همین‌طور ویژگی‌های توپوگرافی هریک از روستاها به تفکیک بررسی و اطلاعات مربوطه در جداولی تنظیم یافته است.مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی در خصوص سکونتگاه‌های روستایی منطقه در دو گروه درون‌زاد (اندوژنیک)و برون‌زاد(اگزوژنیک)مورد بررسی قرار گرفته است.منطقه مورد بررسی از نظر عوامل خطرآفرین فرایندهای درونی شامل زمین‌لرزه جزو منطقه با خطرات متوسط است. فرایندهای بیرونی مخاطره‌آمیز شامل رخداد پدیده‌های لغزش،ریزش زمین،سیلاب و اثرات خشکی محیط است.مواردی از این خطرات در تعدادی از روستاها به طور تفصیلی بررسی شده است.در پایان ویژگی‌های عوامل مورفوژنز منفی و مثبت مربوط به روستاهای منطقه به تفکیک بررسی و اطلاعات حاصله در جدولی ارائه شده است.
کلمات کلیدی
مخاطرات محیطی،سکونتگاه‌های روستایی،آذرشهر،ناپایداری دامنه‌ای، سیلاب
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 79)
بـررسی مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی در محدوده سکونتگاه‌های روستایی؛مطالعه موردی(بخش آذرشهر)
دکتر معصومه رجـبی*
دکـتر مـریم بیاتی خطیبی**
چکیده
نظر به اهمیت روستا و روستانشینی در ایران و آذربایجان شرقی،توجه به مسائل و لزومـ برنامه‌ریزی در فضاهای زیستی و مزروعی روستاها مشخص است.یکی از مسائل روستاها، سکونتگاه‌های آنها و امـکانات زیستی‌شان است که اغـلب تـوام با مشکلات و خطرات عدیده- ای است.موقعیت استقرار روستاها اغلب در معرض تهدید عوامل مختلف طبیعی و ژئومورفولوژی است که آسایش زیست را در مواردی از اهالی روستاها سلب میکند.در این بررسی که منطقه انتخابی بخش جـنوب غربی شهرستان تبریز است،سعی شده مسائل محیطی و ژئومورفولوژی تعدادی از روستاهای آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. وضعیت توپوگرافی به عنوان بستر و پهنه استقرار و توسعه روستاهای مورد مطالعه دارای شرایط مـتفاتی اسـت.تعدادی از آنها در بخش کوهستانی واقع‌اند که اغلب مسائل متفاوت از روستاهایی که در بخش جلگه‌ای واقع‌اند،دارند.به منظور آشنایی با ویژگی‌های کلی روستاها،مشخصات عمومی و جمعیتی و همین‌طور ویژگی‌های توپوگرافی هریک از روسـتاها بـه تفکیک بررسی و اطلاعات مربوطه در جداولی تنظیم یافته است.مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی در خصوص سکونتگاه‌های روستایی منطقه در دو گروه درون‌زاد (اندوژنیک)و برون‌زاد(اگزوژنیک)مورد بررسی قرار گرفته است.منطقه مورد بررسی از نـظر عـوامل خطرآفرین فرایندهای درونی شامل زمین‌لرزه جزو منطقه با خطرات متوسط است. فرایندهای بیرونی مخاطره‌آمیز شامل رخداد پدیده‌های لغزش،ریزش زمین،سیلاب و اثرات خشکی محیط است.مواردی از این خطرات در تـعدادی از روسـتاها بـه طور تفصیلی بررسی شده اسـت.در پایـان ویـژگی‌های عوامل مورفوژنز منفی و مثبت مربوط به روستاهای منطقه به تفکیک بررسی و اطلاعات حاصله در جدولی ارائه شده است.
واژگان کلیدی:
مخاطرات محیطی،سـکونتگاه‌های روسـتایی،آذرشـهر،ناپایداری دامنه‌ای، سیلاب
(*)استادیار گروه آموزشی جغرافیای طـبیعی دانـشگاه تبریز
(**)استادیار گروه پژوهش‌های جغرافیایی دانشگاه تبریز
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 80)
مقدمه
روستا و روستانشینی در ایران از جایگاه و اهمیت بسیار برخوردار است.عدم توجه بـه فـضاها و نـواحی روستایی در واقع بی‌توجهی به امکانات تولیدی این نواحی است در حـالی که برنامه‌ریزی و توسعه روستایی زمینه و عاملی جهت رسیدن به اهداف توسعه ملی است.
یکی از مسائل روستاها،سکونتگاه‌های آنـها و امـکانات زیـستی است که اغلب توام با مشکلات زیادی است.موقعیت استقرار سـکونتگاه‌ها اغـلب در معرض تهدید عوامل مختلف طبیعی و ژئومورفولوژی است که آسایش زیست را در مواردی از اهالی روستاها سلب کرده و دغـدغه خـاطر آنـها را فراهم میکند.در صورتی که فعالیت و برنامه‌هایی در خصوص رفع مشکلات این نواحی بـه عـمل نـیاید،سبب مهاجرت‌های شدید روستاییان به شهر شده و موجب انحطاط و تنزل نسبی روستاها میشوند و بـدین تـرتیب اسـتفاده از منابع طبیعی بلا استفاده می‌ماند.
موضوعات مورد بررسی در خصوص روستاها و مسائل آنها متعدد و مـتنوع اسـت؛از جمله موارد مطالعاتی شامل بررسی ویژگی‌ها و مسائل طبیعی،عوامل و فرایندهای طبیعی اثرگذار در آنـهاست.نـظر بـه این که شناخت دقیق مسائل مربوط به روستاها از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است،در این مـقاله کـه براساس طرح پژوهشی تدوین شده1،به بررسی ویژگی‌ها و عوامل محیطی و ژئومورفولوژی مخاطره‌آمیز روسـتاهای بـخشی از آذربـایجان شرقی پرداخته شده است.
مطالعات کاربردی ژئومورفولوژی که در مناطق روستایی صورت می‌پذیرد میتواند شامل مـوارد زیـر باشد:
@بررسی نقش و عوامل ژئومورفولوژی در خصوص فضاهای مرکزی روستاها و سکونتگاه‌های آنها
@بـررسی ارتـباط مـیان شرایط و ویژگی‌های ژئومورفولوژی و کاربری اراضی نواحی روستایی
لازم به توضیح است در این پژوهش تاکید بر مـورد نـخست اسـت.
منطقه انتخابی بخش جنوب غربی شهرستان تبریز است که شامل دامه غـربی تـوده کوهستانی سهند نیز میشود و به طور دقیق روستاهای واقع در حوضه‌های غربی سهند را شامل میشود.در این بـررسی،مـحدوده براساس واحد مطالعاتی طبیعی یعنی حوضه آبریز تعیین حدود شده است.بـنابراین مـنطقه مورد مطالعه از نظر توپوگرافی دامنه‌های غربی سـهند و زمـین‌های جـلگه‌ای متصل به آن و منتهی به دریاچه ارومیه را دربـر مـی‌گیرد و از این نظر (1).لازم به توضیح است مقاله حاضر مستخرج از طرح پژوهشی تحت عـنوان(پژوهـشی در مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی روستاهای واقـع در دامـنه‌های غربی سـهند)مـی‌باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 81)
قـابل تفکیک به دو واحد اساسی کوهستان و جـلگه اسـت.روستاهای متعدد در روی این دو واحد توسعه‌یافته‌اند.
با توجه به اینکه ویژگی نوع تـوپوگرافی و مـورفولوژی اثرات قابل ملاحظه در توسعه فیزیکی روسـتاها یا عدم آن دارد،اکثر سـکونتگاه‌های روسـتایی بخش کوهستان در دره‌های عمیق و نـسبتا تـنگ استقرار یافته‌اند که دامنه‌های پرشیب به آنها مشرف است.یک چنین فضای زیـستی از سـویی تنگناها و محدودیت‌هایی برای توسعه فـیزیکی خـود سـکونتگاه‌های روستایی و زمینهای زراعـی آنـها به بار می‌آورد و از طـرف دیـگر به دلیل اثر عوامل مختلف طبیعی،خطرات جانی و مالی بسیاری را برای روستاییان این بـخش مـوجب میشود.معمول- ترین این عوامل،رخـداد سـیلاب است کـه هـمه سـاله حداقل خسارات مالی زیـادی برای روستائیان این بخش به دنبال دارد.لغزش زمین نوع دیگر مخاطره است که تعداد مـحدودی از روسـتاهای این بخش را تهدید میکند.
از طرف دیـگر،تـعداد قـابل مـلاحظه‌ای از سـکونتگاه‌های روستایی نیز در بـخش جـلگه‌ای واقع است.ویژگی توپوگرافی متفاوت این روستاها باعث شده روستاها از نظر توسعه فیزیکی مانند بخش کـوهستان دچـار مـشکل نباشند و محدودیتی از آن نوع نداشته باشند.از این نـظر شـکل زمـین و لنـدفرم عـاملی در تـوسعه روستایی محسوب میشود،هرچند قسمت‌هایی از این واحد نیز دارای مسائل خاص خود است.
موقعیت و جایگاه جغرافیایی منطقه
ناحیه انتخابی جهت امر بررسی ویژگی‌های ژئومورفولوژی روستایی در جنوب غرب مـحدوده شهرستان تبریز واقع است(شکل 1)که بخشی از توده کوهستانی سهند و زمین- های جلگه‌ای پیرامون آن را تشکیل می‌دهد.این ناحیه ما بین مدارات 63 73 الی 94 73 قرار دارد و از نظر طولی در نصف النهار 94 54 الی 03 02 64 قرار دارد.این منطقه در بـرگیرنده یـکی از دره‌های اصلی سهند و چند دره فرعی آن است.حوضه آبریز رودخانه آذرشهر چایی به عنوان دره اصلی سهند در دامنه غربی آن جای گرفته و از قله قارمیش داغ سهند با ارتفاع 4243 متر شروع و بـه جـلگه آذرشهر-گوگان در ارتفاع 0031 متر منتهی و در ارتفاع 4721 متری به دریاچه ارومیه متصل میشود.بزرگ‌ترین حوضه آبریز فرعی که در مقایسه با حوضه آبریز آذرشهر کـوچکتر اسـت و مساحتی بالغ بر 59 کیلومتر مـربع دارد، بـیوک‌چای نام دارد و از ارتفاع 0062 متری شروع و در ارتفاع 4721 متری به دریاچه ارومیه ختم میشود.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 82)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(1)نقشه موقعیت منطقه در محدوده شهرستان تبریز مـاخذ:مـنبع شماره 7
مواد و روش‌ها
در ایـن روشـ ابتدا با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس‌های 000051 و 000052:1 محدوده مورد نظر و روستاهای موجود در آن شناسایی و مشخص شدند.با شناسایی و تفکیک تمامی روستاهای موجود در محدوده حوضه‌های غربی توده کوهستانی سهند(حوضه‌های آبـریز آذرشـهر چای و بیوک‌چای و همچنین حوضه‌های آبریز فرعی)،در مرحله بعد اقدام به جمع‌آوری اطلاعات در خصوص هریک از روستاها از طریق اسناد و مدارک موجود گردید.با بررسی نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی،ویژگی‌های توپوگرافی و ساختاری محیط هـریک از روسـتاها نیز مـشخص شد.بدین ترتیب شناخت اولیه از ویژگی- های روستاها از نظر موقعیت،ارتفاع،توپوگرافی،ساختار حاصل شد که مـسلما تمامی شناخت در ارتباط با هدف پژوهش نیست،لذا در مرحله‌ی بعدی به جـمع‌آوری اطـلاعات از طـریق
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 83)
روشهای دیگر تحقیق خصوصا مشاهده و روشهای میدانی اقدام شد.در این رابتطا، اطلاعات و داده‌های حاصله از طریق روش اسـنادی در روی زمـین کنترل،و در نتیجه اطلاعات جدیدی از طریق انجام مشاهده مستقیم و مصاحبه در فضای مرکزی کلیه روسـتاها بـه دسـت آمد.با تکمیل اطلاعات مورد نیاز و انجام تجزیه و تحلیل و تنظیم اطلاعات جمع‌آوری شده،نتایجی در خـصوص هدف موضوع حاصل شد.لازم به توضیح است با توجه به تعداد قابل مـلاحظه روستا در محدوده بررسی کـه عـدد آنها به بیش از 03 مورد می‌رسد، نحوه ارائه اطلاعات در مرحله تجزیه و تحلیل عمدتا به صورت ارائه جدول بوده است.
بحث مشخصات عمومی و جمعیتی روستاهای منطقه
روستا که در فرهنگ‌های فارسی از آن به عنوان ده،قـریه و آبادی نام برده میشود، تعاریف زیادی دارد.در حالت کلی روستا را از نظر مفهوم و تعریف پیوسته در مقایسه با شهر مورد بررسی قرار می‌دهد.گفتین است نمیتوان بهسادیگ مرز مشخصی میان روستا و شهر قایل شـد و بـا ارائه تعریف کوتاه این دو نوع سکونتگاه را از یکدیگر مجزا ساخت. تعدادی شاخص و معیار وجود دارد که برای تفکیک این دو از هم استفاده میشود،از جمله آنها وسعت،وضعیت و نوع فعالیت اقتصادی،درجه اشتغال،قشربندی اجـتماعی،مـیزان و ترکیب جمعیت و غیره است(8 ص 61).بنابرین هریک از تعاریف به برخی از جنبه‌های روستا پرداخته است.یکی از معیارهای مهم،تعداد جمعیت است و امروزه متداول‌ترین شاخص تفکیکی روستا از شهر شاخص جمعیت کمتر از 00001 نـفر در نـظر گرفته میشود و همه نقاطی که جمعیت کمتر از حد نصاب شهری دارند،با وجود نوع معیشت غیر روستایی،روستا نامیده میشود(11 ص 33).در ایران نیز برابر سرشماری 5631 هر واحد جغرافیایی کمتر از 00001 نـفر روسـتا مـحسوب شده است(9 ص 702).
در جدول شماره 1-مـشخصات جـمعیتی روسـتاهی منطقه ارائه شده است.براساس جدول فوق،روستاهای کم‌جمعیت شامل ترشکوه،افخم‌آباد گوی‌گنبد است و پرجمعیت‌ترین روستاها تیمورلو،شیرامین،فیروز سالار،گنبر،نـادیلو و غـیره اسـت که مربوط به هر دو بخش کوهستانی و جلگه‌ای اسـت.مـطلب قابل توجه است اصولا با افزایش ارتفاع در مناطق کوهستانی به دلیل محدودیت‌های طبیعی حاکم،روستاها کوچک و کم‌جمعیت میشوند و ایـن مـطلب در نـتایج آمارگیری‌ها نیز منعکس شده،ولی در منطقه مورد مطالعه،چهارمین روسـتای پرجمعیت،مرتفع‌ترین روستای منطقه است.علت این امر قابل توجیه با پدیده‌ها و فرایندهای ژئومورفولوژی است که نقش فـرایندهای مـورفوژنیک مـوجب ایجاد بستر مناسب برای توسعه این روستا و نظایر آن شده که در بـخش‌های بـعدی به بررسی بیشتر آن پرداخته خواهد شد.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 84)
جدول(1)نام و تعداد خانوار و جمعیت روستاهای منطقه مورد مطالعه
(بـه تـصویر صـفحه مراجعه شود) ماخذ:منبع شماره(6)علامت(*)گویای روستاهای خالی از سکنه است.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 85)
بـرنامه‌ریزی روسـتایی و نـقش ژئومورفولوژی در آن
در بیشتر کشورهای توسعه نیافته که بخش عمده‌ای از جمعیت در روستاها زندگی می- کنند،ایـن بـخش از سـکونتگاه‌ها دارای اهمیت و جایگاه خاصی است.طبق آمار اسکان بشر سازمان ملل،جمعیت کشور ایران بـه تـفکیک جمعیت شهری و روستایی در سال 0991 به شرح زیر است(8 ص 81).
(به تصویر صفحه مراجعه شـود) هـم‌چنین مـطابق آمار،توزیع درصدی جمعیت شهرنشینی به روستانشین در استان‌های کشور به سال 5631،میزان جمعیت شـهرنشین در آذربـایجان شرقی 84/6 درصد و روستانشین 15/2 درصد میباشد(41 ص 621).آمار و داده‌های فوق گویای اهمیت روستا و روستانشینی در ایـران و آذربـایجان شـرقی است.
طبق تعریف،روستا واحد کوچک جغرافیایی است که از ترکیب فضایی انسان و طبیعت، بویژه زمـین و ویـژگی‌های محیطی حاصل میشود.در این فضا ارتباط انسان با محیط طبیعی و ویژگی‌ها و مـسائل آن از جـمله پدیـده‌ها و فرایندهای محیطی و طبیعی به صورت خاص جلوه‌گر است و پدیده‌های طبیعی اثر قابل ملاحظه‌ای در رشد و تـوسعه روسـتاها بـه جا می‌گذارند.بنابراین با توجه به اهمیت واحدهای روستایی به عنوان فـضاهای جـغرافیایی تولیدی،لزوم برنامه‌ریزی بنیادی روشن میشود.در حالت کلی،برنامه‌ریزی روستایی عبارت از تنظیم دستور کار اصول بر اسـاس دادهـ‌ها و اطلاعات حاصله از پژوهش‌های بنیادی برای آمایش منطقی روستا و توسعه روستایی است(3 ص 222)کـه بـخشی از این اطلاعات از طریق مطالعات ژئومورفولوژی حاصل مـی‌شود.
بـنابراین بـرنامه‌ریزی روستایی یک موضوع گسترده و عام است کـه نـیازمند مطالعات بنیادی از جنبه‌های و دیدگاه‌های مختلف است.از جمله عواملی که میتواند سهمی در امر مـطالعات مـحیطی داشته باشد،ژئومورفولوژی است.ژئومـورفولوژی بـا توجه بـه مـاهیت آن کـه علم بررسی اشکال زمینی،از نقطه‌نظر نـوع لنـدفرم،مواد تشکیل‌دهنده و فرایندهای موثر در شکل‌گیری و تحول آنها میباشد،ارتباط بسیار گسترده بـا فـعالیت‌های انسانی دارد.با انجام مطالعات ژئومورفولوژی ضـمن مشخص ساختن نوع لنـدفرم و ویـژگی‌های آن،عوامل و فرایندهای فعال،موجب حـصول شـناخت بیشتر از میحط طبیعی به عنوان بستر فعالیتهای انسانی میشود.
پدیده‌ها و عوامل ژئومورفولوژی بـه روشـ‌های مختلف بر روی فعالیتهای انسانی اثـر مـی‌گذارند.در مـواردی،پدیده‌ها نقش مـثبت در تـوسعه فعالیتهای بشری و سکونتگاهی آنـها دارنـد،در نتیجه عوامل ژئومورفولوژی با ایجاد شرایط و پهنه مناسب برای فعالیتهای
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 86)
انسانی،نقش قابل مـلاحظه‌ای ایـفا میکنند.در مواردی نیز برخی از عوامل و پدیـده‌ها بـه عنوان عـوامل و پدیـده‌های مـحدودکننده فعالیت بشری هستند و نـقش این عوامل در امر فعالیتهای انسانی منفی و مخاطره‌آمیز است؛از جمله میتوان به رخداد زمین‌لرزه و اثرات حـاصله،حـرکات دامنه‌ای با انواع مختلف،رخداد سـیلاب و طـغیان رودخـانه‌ها،تـوسعه پلایـاها با مکانیسم‌های مـختلف شـکل‌گیری‌شان و نظایر آن اشاره کرد.
از طرف دیگر ویژگی اساسی واحدهای فضایی روستایی با واحدهای شهری در نوع و مقدار دخـل و تـصرف در طـبیعت و تغییر و دگرگونی محیط است.در این محیطها اثـرات عـوامل طـبیعی بـسیار چـشمگیرتر از اثـرات نقش انسان و تکنیک آن در تحول محیط است. خصوصا در کشورهای توسعه‌نیافته،روستا و سکونتگاه روستایی،مصالح و روش ساخت منازل در مقابل عوامل طبیعی کاملا آسیب‌پذیر است.با شناخت عوامل منفی میتوان قـدمی در ارائه داده‌های اساسی جهت امر برنامه‌ریزی روستایی و سکونتگاه‌های روستایی انجام داد(3 ص 842).به طور خلاصه باید گفت مطالعات ژئومورفولوژی نیز با شناسایی نوع شکل زمین و ویژگی‌های آنها،مواد تشکیل‌دهنده از نظر خصیصه‌های مختلف و آثـار آنـها، عوامل و فرایندهای فعال اثرگذار،اقدام به شناخت بیشتر از محیطهای طبیعی نموده و از این نظر بخشی از اطلاعات و داده‌های محیطی مورد نیاز را در اختیار امر برنامه‌ریزی قرار می- دهد.
نقش توپوگرافی و هیدروگرافی(اروهـیدروگرافی)در اسـتقرار و توسعه سکونتگاه‌های روستایی
یکی از موارد مطالعاتی ژئومورفولوژی،بررسی شکل زمین است که زمینه این اطلاعات از طریق تجزیه تحلیل‌های توپوگرافی حاصل میشود.ویژگی‌های تـوپوگرافی قـابل بررسی از نقطه نظر استقرار و تـوسعه روسـتایی شامل نوع واحد توپوگرافی(نوع ناهمواری)و شیب است.
بعد از آشنایی کوتاه از شرایط توپوگرافی منطقه،باید گفت واحدهای مختلف توپوگرافی زمین،زمینه و بسترهای متفاوتی را جـهت اسـتقرار و توسعه سکونتگاه فراهم مـی‌آورند و در واقـع میتوان گفت براساس انواع واحدهای توپوگرافی،انواع روستاهای کوهستانی،پایکوهی و جلگه‌ای قابل تشخیص است.بنابراین عامل توپوگرافی یکی از عوامل قابل توجه از نظر توسعه سکونتگاهی است.جهت توضیح بیشتر باید گـفت در مـناطق کوهستانی که روستاها عمدتا به موازات دره‌ها توسعه می‌یابند،به دلیل محدود بودن شرایط توپوگرافی جهت امر توسعه،اثرات محدودکننده کمی و کیفی خواهد داشت.در بخش‌های پایکوهی،محدودیت فضایی نسبت بـه کـوهستان کمتر بـوده و امکان گسترش فعالیتهای روستایی وجود دارد.در مناطق دشتی و جلگه‌ای،قضیه کاملا عکس استو محدودیت فضایی(فضای فیزیکی و طـبیعی)در این واحدها کمتر بوده و امکان گسترش و توسعه روستایی بیشتر است؛لی ایـن
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 87)
واحـدهای تـوپوگرافی نیز مشکلاتی را از نظر توسعه امور روستایی به وجود می‌آورند خصوصا به دلیل شیب کم و در مواردی شیب فـوق العـاده ناچیز و بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی و جنس زمین مسائل خاصی ایجاد میشود.ایـن مـوضوع بـه دلیل مجاورت بخش هموار و جلگه‌ای منطقه با توده آب شور دریاچه ارومیه برای روستاهای مستقر در بـخش جلگه‌ای از شدت زیادی برخوردار است.
یکی از عوامل توپوگرافی،شیب زمین است که در تـوسعه و عدم توسعه سکونتگاهی مـؤثر مـی‌باشد.شیب زمین از طریق مقادیر آن،عامل کنترلی در استقرار و توسعه سکونتگاه‌ها محسوب میشود.شیب‌های بسیار زیاد از یک طرف و شیب‌های کم و فوق العاده ناچیز جزو شیب‌های نامناسب برای توسعه سکونتگاه‌ها هستند(01 ص 32).بنابراین عامل شـیب به صورت دوگانه در بخش کوهستان و توپوگرافی جلگه‌ای مسأله میکند.همان طوری که در سطور قبل گفته شد،ویژگی توپوگرافی منطقه متشکل از واحد کوهستان و زمینهای هموار و جلگه‌ای است.در بخش کوهستان در مواردی شیب زیـاد عـامل محدودکننده پهنه و بستر توسعه روستایی است و در مواردی از نظر به وجود آوردن ناپایداری دامنه‌ای قابل توجه است و از این نظر مناطق شیبدار حساس به مخاطرات محیطی هستند.از طرف دیگر در بخش جلگه‌ای،اثرات مـنفی شـیب از طریق شیب‌های کم و ناچیز قابل بررسی است.شیب کم اغلب موجب شکل‌گیری توپوگرافی خاص در زمین‌ها است که باعث بالا رفتن سفره- های آب زیرزمینی میشود،این شرایط دقیقا در بـخش پایـانی جلگه و منتهی به دریاچه ارومیه وجود دارد.در شرایط خاص بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در مناطق،باعث افزایش حجم آب شده و این پدیده نیز سبب آسیب‌های خاص خود به مزارع و حـتی بـناها مـی‌شود که این امر با تـوجه بـه هـجوم آب‌های شور زیرزمینی در نوار ساحلی دریاچه ارومیه در منطقه وضیت حادتری به خود می‌گیرد.
عامل شیب از موارد تاثیرگذار مهم در گسترش فعالیتهای زراعـی روسـتاییان نـیز است به طوری که تحول سیستم‌های بهره‌برداری،بـا تـوزیع شیب دامنه‌ها منطبق است(2 ص 17). عامل دیگر توپوگرافی،ارتفاع است که براساس آن روستاها به انواع مختلف طبقه‌بندی میشوند.یکی از طـبقه‌بندی‌های مـرسوم شـامل روستاهای کوهستانی،روستاهای میان کوهی،روستاهای پایکوهی و روستاهای جلگه‌ای اسـت(51 ص 91).
در جدول(2)مشخصات روستاهای منطقه مورد بررسی از نظر موقعیت مکانی آنها و ویژگی‌های توپوگرافی شامل ارتفاع،نوع ناهمواری و درصد شـیب ارائه شـده کـه در ستون نوع ناهمواری روستاهای منطقه،براساس طبقه‌بندی عامل طبیعی و توپوگرافی مـشخص شـده است.جهت جلوگیری از تطویل مطلب،به اطلاعات جدول فوق الذکر بسنده میشود.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 88)
شکل(2)نقشه توزیع روسـتاهای مـنطقه و ارتـباط آنها با شبکه هیدروگرافی
(به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:منبع شـماره 81
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 89)
جـدول 2-مـختصات جغرافیایی و مشخصات توپوگرافی روستاهای منطقه مورد مطالعه
(به تصویر صفحه مراجعه شود)
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 90)
یکی دیـگر از عـوامل اثـرگذار مهم در شکل‌گیری و استقرار سکونتگاه‌ها،شرایط هیدروگرافی است.اغراق‌آمیز نخواهد بود اگر گفته شود اغـلب سـکونتگاه‌ها به تبعیت از روند شبکه هیدروگرافی شکل گرفته‌اند.این موضوع در مناطق کم‌آب و نیمه‌خشک ویـژگی خـاص دارد.از مـجموع زیستگاه‌های بشری،حیات روستایی به عنوان عامل اصلی تولیدی کشاورزی بیشتر از زندگی شهری مـتاثر از کـمیت و کیفیت منابع آب هستند و بر این اساس رابطه موجود بین موقعیت استقرار سکونتگاه‌های روسـتایی و تـوزیع آنـها با منابع آب شدیدتر است.بررسی نحوه توزیع روستاهای ناحیه مورد مطالعه به طور دقیق،صـحت مـطلب فوق را در این بخش مشخص می‌سازد(شکل 2).گنبرچای به عنوان یکی از شاخه‌های مـهم مـنطقه مـحسوب میشود که حیات تعدادی از روستاهای بخش کوهستان مرهون این جریان مهم است.این رودخانه از ارتـفاعات اصـلی سـهند سرچمشه گرفته و در طول سال توسط بارندگی سطح زیر حوضه،ذخیره برف ارتـفاعات بـالا و چشمه‌ها تغذیه میشود.بنابراین روستاهای واقع در بخش کوهستان در کنار مجرای اصلی رودخانه و یا در محل اتصال آبـراهه‌های اصـلی شکل گرفته‌اند و سکونتگاه‌های روستایی مستقر در بخش جلگه‌ای هم در جایی توسعه قابل مـلاحظه دارنـد که منابع و ذخائر زیرزمینی مناسب بوده و دسـترسی بـه آبـ آسان و امکان‌پذیر است.
مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی سـکونتگاه‌های روسـتایی منطقه
هر عامل محیطی به تنهایی و یا در ارتباط با سایر عوامل میتواند شـرایط مـساعد و یا محدودکننده برای انواع کـاربری‌های زمـین ایجاد نـماید(22 ص 111)و در ایـن رابـطه نقش و اثر ژئومورفولوژی در کاربری‌های زمین(از جـمله کـاربری سکونتگاهی)اغلب متاثر از فرایندهای فعال آن است.این فرایندها در حالت کلی شامل فـرایندها و عـوامل بیرون‌زاد یا اگزوژنیک و فرایندهای درون‌زاد یـا آندوژنیک است(22 ص 811).
فرایندهای درونـ‌زاد حـاصل عملکرد نیروهای درونی زمین اسـت و فـرایندهای برون‌زاد نیز حاصل و عملکرد نیروهای بیرونی است که برآیند این نیروها در سطح زمـین بـاعث ایجاد تغییراتی میشود.بنابراین مـخاطرات ژئومـورفولوژی از نـظر زایش در دو گروه عـمده شـامل مخاطرات درون‌زاد(آندوژنیک)و مـخاطرات بـیرون‌زاد(اگزوژنیک)قابل بررسی است.
مخاطرات با ماهیت درون‌زاد(آندوژنیک)
مخاطرت درون‌زاد به عنوان خـطرهایی تـعریف میشوند که انرژی خود را از درون زمین مـی‌گیرند(71 ص 074).از جـمله مهمترین مـخاطرات درونـی کـه تغییراتی در مورفولوژی مناطق بـه وجود می‌آورد و ضمنا شرایط ژئومورفولوژی نیز در شدت رخداد و اثرات آن موثر است،زمین لرزه میباشد.زمین‌لرزه از جـمله خـطرات طبیعی است که در اغلب مناطق فـعال از نـظر تـکنونیکی رخ مـی‌دهد(22 ص 224).اغـلب زلزله‌هایی که بـیش از 001 هـزار کشته
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 91)
دربر داشته‌اند،در مناطق تکتونیکی فعال اتفاق افتاده‌اند(21 ص 002)..وجود یا عدم وجود گسل‌ها و شکستگی‌های زمین و فـعالیت‌های اخـیر آنـها و جوان بودنشان از جمله شاخص- هایی است کـه در فـعالیت‌های آتـی آن مـی‌تواند اثـرگذار بـاشد.در خصوص وجود شکستگی‌های در محدوده منطقه مورد مطالعه و کم و کیف آن باید گفت گسل‌های چندی وجود دارد که البته اغلب آنها چندان طویل نیستند.گسل‌ها و شکستگی‌های منطقه احتمالا در ارتباط بـا فعالیتهای آتشفشانی سهند و هم‌زمان با فعالیتهای نیروهای تکتونیکی مربوط به آن است.صرف‌نظر از ویژگی‌های گسل‌ها که گاها از مجاورت سکونتگاه‌ها عبور میکند، مطلب قابل توجه،سابقه رخداد زمین‌لرزه در منطقه است.مـطابق دادهـ‌های منابع و اسناد موجود در محدوده منطقه مورد مطالعه در طول تاریخ،زمین‌لرزه‌های متعددی با شدت و ضعف‌های مختلف به وقوع پیوسته است.از جمله زمین‌لرزه‌های شدید رخداد مربوط به مورخ 5 فوریه 4161 میلادی اسـت کـه در حوضه دریاچه ارومیه به وقوع پیوسته و منجر به ویرانی کامل آذرشهر شده است(31 ص 41).در صورت صحیح بودن اطلاعات این اسناد، شرایط منطقه از نظر خـطر زمـین‌لرزه قابل توجه است.گفتنی اسـت در نـقشه ریسک زمین لرزه تهیه شده برای ایران،این منطقه جزو مناطق با خطرات متوسط میباشد(1 ص 64). بنابراین این محدوده از نظر مخاطرات درونی،منطقهء نسبتا حساسی اسـت کـه میزان و درجه ریسک خـطر زمـین‌لرزه براساس وجود شکستگی‌ها و سایر عوامل در بخش‌های مختلف، متفاوت خواهد بود.
یکی از عوامل اثرگذار بر خطر محیطی زلزله،نوع لیتولوژی و سازندگی سطحی است که مطابق مطالعات،واکنش زمین در مقابل خطر محیطی زلزله در ارتـباط بـا لیتولوژی و سازندهای سطحی است(02 ص 453).با توجه به تفاوت لیتولوژی و سازندهای تشکیل دهندهء زمین در محدود مورد مطالعه،علاوه بر شکستگی‌های زمین،این عامل نیز میتواند در شدت رخداد زمین‌لرزه موثر باشد.لازمـ بـه توضیح اسـت براساس نقشه زمین‌شناسی،در محدوده مورد مطالعه میتوان به موجودیت غالب گروه سنگهای آذرین و آذرآواری و نهشته‌های آبرفتی اشاره کـرد.در این رابطه حدود نیمی از روستاها بر روی نهشته های آبرفتی دوران چـهارم اسـتقرار یـافته‌اند(جدول 3).در زمینهای سست و نرم و خصوصا مناطقی که متشکل از مواد ریز دانه و اشباع از آب هستند،نظیر رس‌های بخش‌های بـاطلاقی مـجاور دریاچه ارومیه و نهشته‌های آبرفتی دشت‌های آذرشهر و شیرامین،ارتعاشات ناشی از امواج بسیار قویتر خـواهد بـود.مـطابق بررسی‌ها خطر در این بخش‌ها حدود 5 الی 01 برابر بیشتر از مناطق با لیتولوژی سنگی و سخت است(22 ص 324).
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 92)
جدول 3-ارتـباط زیرساخت زمین‌شناسی و بستر استقرار روستاها
(به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:نقشه زمـین‌شناسی
مخاطرات با ماهیت بـرون‌زاد(اگـزوژنیک)
خطرهای برون‌زاد نتیجه عملکرد فرایندهای طبیعی سطح زمین هستند که در اغلب موارد،رویدادهای کوچک مقیاس با فراوانی کم میباشند و در مرحله نخست محصول فرایندهای ژئومورفولوژی بوده و توزیع فضایی گسترده‌ای دارند(71 ص 393).در بررسی ویـژگی‌های مورفولوژی مناطق،اگرچه زایش اشکال زمین(لندفرم‌ها)دارای اهمیت زیادی است،ولی مواردی از فرایندها که در طول عمر انسان عمل میکند،بیشتر مد نظر قرار می- گیرد.براین اساس فرایندهای فعالی محیطی و ژئومورفولوژی بـا انـواع و شدت‌های متفاوت از اهمیت خاص برخوردار است.
ناپایداری دامنه و اثرات آن بر سکونتگاه‌های روستایی
حرکات توده‌ای از عمده‌ترین مخاطرات محیطی در مناطق کوهستانی محسوب می- شوند(71 ص 061).با توجه به این موضوع،از جمله کاربردهای ژئومـورفولوژی در مـطالعات محیطی،ممیزی شیب‌های پایدار و ناپایدار است.ناپایداری دامنه‌ای که بر اثر حرکت مواد در روی دامنه‌ها به شکل‌های مختلف توسط نیروی کشش زمین به وجود می‌آید،از فرایندهای مهم در تغییرات سطح زمـین مـحسوب میشود.در منطقه مورد مطالعه،این نوع مخاطره شامل مواردی از روستاها است که در بخش کوهستانی و در امتداد دره‌هایی با جدار شیب تند استقرار دارند.با بررسی و انجام بازدید زمینی،مشخص شـد کـه مـوقعیت استقرار روستاها از نظر عوامل شـیب و نـوع مـواد تشکیل‌دهنده بستر سکونتگاه‌ها طوری است که خوشبختانه تعداد محدودی از روستاها متاثر از این نوع مخاطره محیطی و ژئومورفولوژی هستند.
یکی از روستاهایی که مـتاثر از حـرکات دامـنه‌ای است،روستای چراغیل میباشد.این روستا در جدار شـمالی دره گـنبرچای از شاخه‌های مهم رودخانه آذرشهرچای در ارتفاع 0781 متر واقع است.مواد تشکیل‌دهنده این بخش از دره متاثر از سیستم فرسایش
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 93)
یخچالی است.براساس بـررسی‌های انـجام یـافته در دره گنبرچای،وجود نهشته‌های یخچالی تایید شده است(5 ص 711).طبق اطلاعات ایـن منبع،وجود مورن‌ها و همچنین سایر اشکال دره‌ای تا حوالی روستای چراغیل به وضوح دیده میشود.با گسترش کـلاهک‌های یـخی مـحلی سهند در دوره وروم،اثرات و مواریث آن در حال حاضر به صورت بخش‌های فرسایشی و تراکمی بـه جـا مانده است.بخش فرسایشی مربوط به قسمت بالای دره گنبرچای است و به سمت پایین دست،اثـر سـیستم فـرسایشی یخچالی به صورت مواریث تجمع توده‌های مورنی است.این مواد نهشته‌ای،تـوپوگرافی و مـورفولوژی دره را در بـخش میانی تغییر داده و آن را به صورت برآمده و تنگ درآورده است.بنابراین محدوده روستای چراغیل عمدتا متشکل از مـواد تـراکمی اسـت1و از این نظر محیط این روستا مستعد به حرکات دامنه‌ای از نوع لغزش و در مواردی ریزش مـی‌باشد.لغـزش‌ها عمدتا در زمینهای زراعی این روستا اتفاق می‌افتاد و تعدادی از آنها،معمولا بزرگ‌ترین آنها در زمـان‌های گـذشته اتـفاق افتاده و آثار آن در حال حاضر قابل مشاهده است.عامل مخاطره‌آمیز محدوده فضای مرکزی روسـتا،پدیـدهء ریزش است.با توجه به سست و نرم بودن مواد تشکیل‌دهنده زیرساخت روستا و نـظر بـه مـوقعیت بستر رودخانه گنبرچای در مجاورت این روستا که منطبق با انحنای مقعر رودخانه است،این وضـعیت از طـریق فرسایش جانبی باعث زیربری جدار دره شده و ریزش سریع و تند مواد را هـرچند گـاهی مـوجب میشود؛به طوری که منازل مستقر در بخش منتهی به دره خالی از سکنه شده و به صورت مـتروکه دیـده مـی‌شود.این خطر به مرور زمان متوجه بخش‌های بعدی نیز خواهد شد و لذا اقـدامات بـازدارنده را می‌طلبد(شکل 2).
(1).مطابق مقاطع زمین‌شناسی تهیه شده از دره گنبر د رمحل روستای چراغیل،نوع سازند زمین‌شناسی بستر ایـن روسـتا ایگنیمبریت تعیین شده است(61 ص 721).
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 94)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(3)موقعیت اسـتقرار نـامناسب روستای چراغیل در جدار رودخانه گنبرچای؛به پدیـده زیـربری بـستر رودخانه توجه شود.
یکی دیگر از روستاهای واقـع در دره گـنبر که دارای موقعیت حساسی است،روستای مجارشین میباشد.در روستای مجارشین نیز حرکات دامنه‌ای ریـزش و فـروریختگی مواد، خطراتی را برای اهالی روسـتا بـه بار مـی‌آورد.مـهم‌ترین مـخاطرات این روستا،فرو ریختگی مواد ایـگنمبریتی اسـت.با توجه به اینکه این روستا نیز مانند روستای چراغیل بر روی طـبقات ایـگنمبریتی بنا شده،عامل شیب(حدود 02 درصـد)به همراه نوع لیـتولوژی،مـوجبات شدت عمل حرکات دامنه‌ای در مـحدوده ایـن روستا میشود.
البته روستای مجارشین به علت استقرار در دامنه‌ای که چند متر بـالاتر از بـستر رودخانه اصلی است،در مقایسه بـا روسـتای چـراغیل،تا حدودی از جـریانات مـخرب رودخانه در امان است.بـا وجـود این بخش مقعر رودخانه گنبر تا محدوده روستای مجارشین پیش آمده،ولی به عـلت مـقاوت نسبی زیرساخت این روستا،در مقایسه بـا چـراغیل کمتر حـساس بـه عـملکرد رودخانه است(شکل 4).
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 95)
(بـه تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(4)موقعیت و نحوه استقرار روستای مجارشین
از جمله روستاهای دیگری که در بـخش کـوهستان و در قسمتهای شیبدار جدار دره استقرار یـافته‌اند،روسـتاهای کـردآباد و آلمـالوداش اسـت مقدار شیب در بـخش فـضای مرکزی هر دو روستا 52 درصد محاسبه شده است.اگرچه این رقم شیب در حالت کلی در گروه شیب‌های خـطرناک و خـطرآفرین قـرار دارد،ولی با توجه به نوع زیرساخت ایـن روسـتاها کـه از مـواد نـسبتا سـخت و سنگی است،تا حال حاضر حرکات دامنه‌ای به طور جدی خانه‌های روستایی را تهدید نکرده است.در هر حال موقعیت جایگزینی این دو روستا از نظر توپوگرافی و مقدار شیب کاملا حـساس است(شکل 5).
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 96)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(5)شمای کلی روستای آلمالوداش،به نحوه استقرار خانه‌ها در شیب تند و امکان ریزش مواد سنگی توجه شود.
سیلاب و اثرات آن
اساس تشکیل سیل،دبـی‌های نـامنظم ناشی از بارش‌های ناگهانی و شدید که اکثرا به صورت رگباری است،میباشد.این نوع رژیم بارندگی در منطقه آذربایجان نیز اتفاق می‌افتد و در نتیجهء رخداد سیلاب و طغیان رودخانه از پدیده‌های مرسوم به شـمار مـی‌آید.لازم به ذکر است خطرهای رودخانه‌ای بویژه سیل در میان مشکلات برون‌زاد،رایج‌ترین آنها است(12 ص 393).آنچه در این تحقیق قابل توجه است،ارتباط موقعیت استقرار روسـتاها بـا پدیده سیلاب و اثرات آن است.بـا تـوجه به اینکه سیلاب‌ها به صورت جریانات تشنجی قوی در مسیل‌ها و آبراهه‌های واقع در دامنه‌های شیبدار کوهستانی به راه می‌افتند و دارای اثرات تخریبی زیادی هستند،لذا اغلب روستاها و سکونتگاه‌های واقـع در پایـکوه‌ها را در معرض خطر قرار مـی‌دهند.حـداقل خطر آن بر سرمایه‌های روستاییان خصوصا زمینهای مزروعی آنهاست.بنابراین با این توضیح و با توجه به ویژگی‌های توپوگرافی منطقه مورد مطالعه،می- توان گفت جریانات سیلابی یکی از مخاطرات طبیعی و محیطی اسـاسی اسـت که اغلب سالها موجب خسارت به تعدادی از سکونتگاه‌های روستایی منطقه میشود.با این بررسی
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 97)
مشخص گردید که در مجموعه شبکه جریانات منطقه،آبراه‌های فرعی و آبکندها،عامل مهم‌تر رخداد سیلاب و ایجاد خـسارت بـه روستاها هـستند.با توجه به این که اغلب روستاها در مجاورت آبراهه‌های فرعی و محل اتصال آنها به جریان اصلی مـستقر هستند و یا این که آبکندها از وسط روستا عبور میکنند،بر اثـر انـتقال آب مـجموعه سطح زهکشسی، موجبات خسارت به مراکز جمعیتی روستایی را فراهم میکنند.شیب تند دامنه‌ها نیز به تشدید ایـن مـخاطره کمک میکند.
از مجموع روستاهای محدوده منطقه مورد مطالعه که تعداد آنها بیش از 03 مـورد اسـت، مـشخص شد بخش مرکزی فضای جمعیتی تعداد محدودی از روستاها متاثر از خطر سیلاب و طغیان رودخانه هستند.در بـخش کوهستانی،موقعیت استقرار اغلب روستاها طوری است که در بالاتر از بستر جریانات و رودخانه‌های اصـلی قرار دارند؛از این نـظر مـحدوده مرکزی روستاها که شامل منازل و سایر تاسیسات است،دور از مسیر جریانات سیلابی است و لذا اغلب خسارت متوجه زمینهای زراعی و خطوط ارتباطی آنها است.در بخش جلگه‌ای نیز با توجه به این که اغلب روسـتاها دور از بستر رودخانه اصلی واقع شده‌اند و در واقع خطر طغیان رودخانه متوجه آنها نیست و حتی روستاهایی که در مجاورت بستر رودخانه واقع‌اند به دلیل عمق مناسب بستر،آن چنان متاثر از طغیان رودخانه نیستند.
از جمله روسـتاهای کـوهستانی)از نوع میانکوهی)که متاثر از خطر سیلاب است،روستای بادامیار(قدمگاه)است که در ارتفاع 0781 متر واقع شده است.شیب توپوگرافی در محل این روستا حدود 21 درصد است.علت اصلی بروز سیلاب در ایـن روسـتا،جریان آب از طریق مسیل و آبراهه‌ایی است که در بالادست این روستا به جریان اصلی منتهی میشود ولی به دلیل پرشدگی آبگذر از مواد رسوبی سنگلاخی،جریان آبراهه در هنگام بارش‌های رگباری، به سمت روسـتا مـنحرف شده و از طریق آبرو وسط روستا به سمت پایین دست جریان یافته و در این میان آب وارد تعدادی ازخانه‌ها میشود و ایجاد خسارت میکند.
روستای پیرچوپان یکی از روستاهای بخش پایکوهی است.روستاهای پایکوهی در مـقایسه بـا روسـتاهای میانکوهی از نظر توپوگرافی ملایم‌تر هـستند و در فـضای مـرکزی روستا شیب کمتر است.این روستا در جدار رودخانه بیوک‌چای و کمی بالاتر از بستر رودخانه واقع شده است،با وجود این شواهد نـشان مـی‌دهد در صـورت بروز سیلاب‌های شدید،احتمال خطر خسارت به فـضای مـرکزی روستا نیز وجود دارد.مطابق بازدید زمینی بهار 38،سیلاب ناشی از بارش‌های رگباری،موجب طغیان رودخانه شده است.از اثرات این سـیلاب شـستشو و تـخریب دیواره کانال،که در فاصله کمی از منازل احداث شده،بوده اسـت.
روستای قاضی جهان نیز یکی دیگر از مجموعه روستاهای منطقه مورد مطالعه است که از نظر توپوگرافی جزو گروه روسـتاهای جـلگه‌ای اسـت.این روستا نیز متاثر از مسیلی است که از ارتفاعات پایکوهی شمالی روسـتا سـرچشمه گرفته و از وسط روستا عبور کرده و سپس به رودخانه آذرشهر منتهی میشود.این آبراهه در اغلب سالها ایـجاد مـشکلاتی از نـوع سیلاب
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 98)
برای این روستا و اهالی آن میکند.جهت مقابله با خطرات جریان سـیلابی ایـن آبـراهه، اهالی روستا به طور اضطراری از درب آهنی استفاده میکنند(شکل 6).بدین ترتیب در هنگام بـارندگی‌های سـیل‌آسا و بـه راه افتادن جریان سیلابی،با بستن درب های آهنی تعبیه شده،از نفوذ بیشتر آب به داخل کـوچه‌ها و در نـتیجه خانه‌ها جلوگیری میشود.ضمنا طغیان رودخانه آذرشهرچای نیز موجب خسارت به مزارع کـشاورزی ایـن روسـتا میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(6)تصویری از روشهای سنتی مقابله با خطرات سـیلاب در روسـتای قاضی جهان
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 99)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(7)تصویری از شواهد و آثار سیلاب در مـنازل مـورد تـهدید روستای قاضی جهان- سال 18
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 100)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(8)تصویری از بستر مسیلی که از وسـط روسـتای قاضی جهان عبور میکند.در هنگام سیلاب، کوچه به ارتفاع حداقل 05 سانتیمتر پر از آب مـی‌شود.بـه شـواهد سیلاب بهار 38 در دیواره‌های منازل و شواهد سیلاب سالهای مختلف در تنه درخت توجه شود.
خشکی محیط و تـوسعه زمـین‌های شـوره‌زار
یکی از مسائل محیطی که به نحوی با شرایط ژئومورفولوژی نیز در ارتباط اسـت، حـاکمیت شرایط خشکی خصوصا در سالهای اخیر است.خشکی به علت توسعه کند از مخاطرات خزنده محسوب میشود و در طـولانی مـدت موجب برهنگی محیط و فرسایش سطح زمین میشود.بر این اساس از نظر مـطالعات ژئومـورفولوژی،بررسی این پدیده و اثرات آن از اهمیت برخوردار اسـت(12 ص 642).مـطابق آمـار و داده‌های باران سنجی سازمان هواشناسی،در منطقه مـورد مـطالعه میزان بارندگی سالانه متجاوز از 5 سال کمتر از میانگین سالهای مختلف و متمادی است(12 ص 642).مطابق آمـار و دادهـ‌های باران‌سنجی سازمان هواشناسی،در منطقه مـورد مـطالعه میزان بـارندگی سـالانه مـتجاوز از 5 سال کمتر از میانگین سالهای مختلف و مـتمادی اسـت(شکل 9).طبق این داده‌ها،میزان بارندگی ایستگاه آذرشهر در سالهای اخیر معادل مـناطق خـشک و بیابانی بوده است.آثار ناشی از ایـن وضعیت،حاکمیت خشکی مـحیط و شـکل‌گیری شرایط نیمه‌بیابانی خصوصا در محدوده
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 101)
تـعدادی از سـکونتگاه‌های روستایی است.شدیدترین حالت این شرایط در محدوده روستاهای داش کسن،شیرامین،پیرچوپان،قشلاق پیـازی و شـیخ قلعه قابل مشاهده است.از مـجموع ایـن روسـتاها،روستاهای داش کسن،قـشلاق پیـازی و شیخ قلعه به دلیـل نـزدیکی به دریاچه ارومیه واقع شدن در بخش انتهایی دشت آبرفتی و حد مرزی واحد مورفولوژی شـبه پلایـا، که از محیطهای حساس منطقه به شـمار مـی‌آید،دچار شـرایط شـدید خـشکی شده است. اثرات کـاهش بارندگی در سالهای اخیر موجب کاهش قابل ملاحظه آب‌های زیرزمینی این منطقه به عنوان اصلی‌ترین مـنبع تـامین آب شده است.با کاهش منابع تـغذیه آبـ‌های زیـرزمینی،مـنابع مـوجود تکافوی مصارف را نـدارد؛لذا مـنابع آب شیرین خصوصا در سالهای اخیر در این منطقه به اتمام رسیده،به طوری که در حال حاضر برای تـأمین آب آشـامیدنی روزمـره،تعدادی از این روستاها متوسل به منابع آب سـکونتگاه‌های مـجاور شـده‌اند.بـنابراین اثـرات نـاشی از شرایط خشکی سالهای اخیر در این محدوده به حدی است که علاوه بر خسارت‌های وارده به زمینهای کشاورزی،زندگی روزمره بر اهالی این روستا دشوار شده است.در خصوص خـسارت وارد به زمینهای کشاورزی،مطابق گفته‌های اهالی روستا، بخش قابل ملاحظه‌ای از زمین‌ها از سودمندی افتاده است.شکل(01)تصویری از توسعه زمینهای غیر قابل استفاده را نشان می‌دهد که این قطعه زمین دقیقا متصل بـه روسـتا-در واقع مربوط به محدوده فضای مرکزی خود روستا-است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 102)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل(01)تصویری از کاهش حاصلخیزی خاک و از سودمندی خارج شدن زمین‌ها در روسـتای قـلعه
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 103)
توسعه شرایط خشکی در روستاهای شیرامین و پیرچوپان نیز به نحوی متاثر از شرایط مورفولوژی استقرارشان است.این روستاها در مقایسه با روستاهای فوق،تا حدودی دور از واحـد شـبه پلایا هستند ولی همان طور کـه در شـکل(2)مشخص است،روستاهای پیرچوپان و شیرامین در یک حوضه آبریز کوچک واقع هستند.مطالعات انجام یافته در خصوص ضخامت و ماهیت سازندهای سطحی این بخش گویای این مـطلب اسـت که در مقایسه با ضـخامت مـواد آبرفتی دشت آذرشهر و گوگان کمتر است(4 صص 811 و 121)و در واقع این روستاها در روی یک مخروطافکنه کوچک از نظر وسعت واقع‌اند که ضخامت مواد آبرفتی نیز کم است.چنین شرایط محیطی،این محدوده را در مـقایسه بـا سایر بخش‌ها حساس‌تر میکند و بنابراین رخداد خشک سالی‌های اخیر و حاکمیت شرایط خشکی محیط به این دو روستا خسارت قابل ملاحظه‌ای وارد نموده است.ضمنا باید یادآور شد که عملیات کشاورزی نیز در تـمامی مـواقع خصوصا در مـواقع کم‌آبی و خشکی محیط به طور مضاعف عمل میکند.عملیات کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک،مجموعه‌ای از اثرات مـستقیم و غیر مستقیم در محیط به جا می‌گذارد که اغلب این اثرات در خـاک اسـت و خـاک را متاثر می‌سازد(91،ص 813).
جدول(4)لندفرم‌ها و عوامل مورفوژنز منفی و مثبت مربوط به روستاهای منطقه
(به تصویر صفحه مراجعه شـود)
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 104)
( بـه تصویر صفحه مراجعه شود) توضیح این که مشخصات و ویژگی‌های مورفولوژی روستاهای خالی از سـکنه مـورد بـررسی قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری
با توجه به این که برنامه‌ریزی روستایی یک موضوع گسترده و عـام و مستلزم انجام مطالعات بنیادی از جنبه‌ها و دیدگاه‌های مختلف از جمله مسائل محیطی و ژئومورفولوژی است،ایـن نوع بررسی در بخشی از شـهرستان تـبریز صورت گرفت.در این منطقه با مساحتی حدود 007 کیلومتر مربع،بیش از 03 روستا به تفکیک از نظر ویژگی‌ها و مسائل ژئومورفولوژی مورد بررسی قرار گرفت.
بعد از آشنایی با ویژگی‌های جمعیتی و مشخصات کلی و توپوگرافی روستاها و هـمین طور نحوه ارتباط پهنه‌های استقرار و توسعه روستایی با ویژگی‌های طبیعی منطقه،مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژی سکونتگاه‌های روستایی مورد بررسی قرار گرفت.مخاطرات ژئومورفولوژی در دو گروه عوامل و فرایندهای درونی و بیرونی طبقه‌بندی و مورد بررسی قـرار گـرفت.با توجه به اهمیت عوامل و فرایندهای بیرونی که عملکرد آنها در طول عمر انسان محسوس است،این نوع فرایندها به تفکیک در هریک از روستاها مطالعه و مشخص شد که تعداد محدودی از روستاها مـتاثر از پدیـده‌های دامنه‌ای از قبیل ریزش و لغزش است. از جمله عوامل مخاطره‌آمیز در فضای مرکزی روستاها،پدیده سیلاب است.این فرایند به طور محسوس در تعدادی از روستاها در اغلب سالهای مشکل‌آفرین است و خطراتی را متوجه فضای مـرکزی سـکونتگاه میکند.خشکی محیط مسئله‌ای است که خصوصا در سالهای اخیر ایجاد خسارت قابل توجه به تعداد دیگر از روستاهای حساس از نظر شرایط محیطی،نموده است.مطابق پژوهش حاضر به غیر از تـعداد مـحدودی از روسـتاها،خوشبختانه
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 105)
اکثر روستاها از نظر مـوقعیت اسـتقرار دارای مـوقعیتی مناسب هستند به طوری که خطرات محیطی و ژئومورفولوژی فضای مرکزی آنها را کمتر تهدید میکند و عمده خطرات متوجه مزارع و زمینهای کشاورزی اسـت.بـنابراین بـا توجه به شرایط محیطی مناسب منطقه و نظر بـه نـقش روستاها در امر تولید،با اندک سرمایه‌گذاری در جنبه‌های زیستی و رفاهی این روستاها خصوصا خطوط ارتباطی آنها،موجب افزایش جاذبه‌های زیـستی شـده و در نـتیجه شاهد استفاده بهینه از منابع طبیعی این منطقه خواهیم شد.
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 106)
مـنابع و مأخذ: منابع فارسی:
1.بربریان،امانوئل(6531)؛«پژوهش و بررسی لرزه-زمین ساخت(سایزموتکتونیک)» ایران،سازمان تحقیقات زمین‌شناسی و معدنی کشور،گزارش شـماره 83،93،04.
2.رجـائی اصـل،عبد الحمید(3731)؛«ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط».نشر قومس.
3.رجائی اصـل،عـبد الحمید(2831)؛«کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‌ریزی شهری و روستایی»،سمت.
4.رجبی،معصومه(5731)؛«تحلیل مسائل ژئومورفولوژی کناره شرقی دریـاچه ارومـیه و کـاربرد نتایج آن در توسعه ناحیه‌ای»،پایان‌نامه دوره دکتری،دانشگاه تبریز.
5.ساری صراف،بهروز(7631)؛«پژوهـشهای ژئومـورفولوژی در دامـنه غربی کوه سهند (حوضه آذرشهرچای)«،پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد،دانشگاه تبریز.
6.سازمان برنامه و بودجه،مـرکز آمـار ایـران(6731)؛«نتایج تفصیلی،سرشماری عمومی نفوس و مسکن 5731،استان آذربایجان شرقی»،شهرستان تبریز.
8.سازمان جغرافیایی نـیروهای مـسلح،نقشه‌های توپوگرافی 00005:1 برگهای I 5615؛ II 5615؛و III 5625; IV 5625 نقشه توپوگرافی 000052:1 برگ ارومیه به شماره 11 -83- NJ .
9.سعیدی،عباس(7731)؛«مبانی جـغرافیای روسـتایی»،سـمت.01.عزیزپور،ملکه (5731)؛«توان‌سنجی محیط طبیعی و توسعه فیزیکی شهر،پژوهش موردی الگوی مناسب توسعه شـهر تـبریز«،پایان‌نامه دوره دکتری،دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
11.فرید،ید اللّه(2731)؛«کاربرد جـغرافیا در روش تـحقیق شـهر و روستا«،انتشارات دانشگاه تبریز.
21.مطیعی لنگرودی،حسین(2831)؛«برنامه‌ریزی روستای با تاکید بر ایران»، انتشارات جـهاد دانـشگاهی مشهد.
31.معین وزیری،حسین(5731)؛«دیباچه‌ای بر ماگماتیسم ایران«،انتشارات دانشگاه تربیت مـعلم تـهران.
41.مـقیمی ابراهیم و گودرزی شاپور(2831)؛«مخاطرات محیطی«،انتشارات سمت.
51.مهاب قدس(1731)؛«گزارش زمین‌شناسی مسیر خط لوله و تاسیسات آبـرسانی شـهر تـبریز«،سازمان آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی.
61.مهدوی،مسعود(7731)؛«مقدمه‌ای بر جغرافیای روستایی ایران«،جـلد اول،سـمت
جغرافیا و برنامه ریزی » زمستان 1384 - شماره 19 (صفحه 107)
71.مهدوی،مسعود(1831)؛«جغرافیای روستایی ایران«،انتشارات دانشگاه پیام نور.
81.نبتی،میتو و پیتر دویل(0831)؛«زمین‌شناسی محیطی«،تـرجمه احـمد هرمزی،مرکز نشر دانشگاهی.
زندان از دیدگاه زندانیان
زندان از دیدگاه زندانیان
معاونت حقوقی سازمان ق.ن.م
وقتی که در کوچه را پشـت سـرم آهـسته بستم و به طرف خیابان حرکت کردم،غم سنگینی بر دلم سایه افکند؛جرأت نگاه کردن بـه آنچه که در جیبم کتم جای داده بودم را برای دومین بار نداشتم؛ اندازه‌اش به قـدر کف دست بچه سـه سـاله‌ام بود؛اما عجب سنگینی داشت!
در حالی که یقه کتم را به دلیل سردی و برودت هوا بالا کشیده بودم،وارد بازار سر پوشیده طلافروشی شدم؛گرمای نسبتا بهتری از هوای سرد بیرون در خود احساس کـردم.روبه روی طلا
دادرسی » خرداد و تیر 1382 - شماره 38 (صفحه 89)
فروشی...ایستادم،خدا خدا می‌کردم تا شاید صاحب آن نباشد و پسرش که از خدمت ترخیص شده است آن جا باشد،تا مرا نشناسد. دلم عجیب درد گرفت؛گویا بغض با تمام سوزش اسیدی خـیال داشـت حنجره‌ام را بشکافد و حتی قادر بود تا جلوی اشک را هم بگیرد؛دست لرزانم را به جیب بغلم بردم و طلایی را که برای تولدش خریده بودم بیرون آوردم؛طلایی که نام او را روی آن حک کرده بـودند.
مـادرش به دلیل ناراحتی روحی و افسردگی شدید علی‌رغم التماسهای شدید من و بی‌اعتنایی و بی‌عاطفگی برادرش،چون سایه لب دیوار،شبانگاهی از روی دیوار گلی روح مجروحم پر کشیده بود،و من همیشه در اعماق روح زخمی‌ام،گرمی وجودش را هـمانند گـرمی آفتاب مانده بر دیوار گلی،حس می‌کردم؛و هنوز این حس در من باقی است،همچون احساس پرنده مهاجری زخمی بال!
هرکسی از شهادت ابا عبدالله(ع)بر فراخور عشق بازی‌اش،پرده‌ای در روح و ذهـن خـود دارد.امـا من بر این باورم کـه حـضرت سـید الشهدا(ع)در هنگامه وداع،به وسعت قدرت لایزال، قبض روح شد.دست هرکس که می‌خواهد که باشد،اگر به گوش یا گردن دل بندش رفـت کـه یـادگار را برگیرد،و یا چشم خاطره‌ای را و یا لب«هدیه»ای را بر کـند دسـت می‌لرزد و چشم اشک می‌ریزد. دست امام به عظمت و بزرگی امام و چشم امام به زلالی و پاکی کوثر لرزید و اشک ریـخت چـه بـرسد به آستان او،کسی چون من!
پنج ماه تحمل فشار قـطع شدن حقوق و عقب افتادن وام منزل و کمبود خورد و خوراک،امانم را بریده بود.
طلاهای همسرم را در خرید منزل 120 متری با سـاخت سـی و پنـج سال!که هشت سال از وام آن هنوز باقی است،به یغما بـردم،در ایـن پنج ماه مقداری هم از وسایل جهیزیه‌اش را،که اگر چه وانمود می‌کرد به آنها احتیاجی ندارد،امـا در گـریه‌های آهـسته‌اش در کنار درخت گیلاس وسط حیاط،حکایتی دیگر نهفته بود؛نمی‌خواست اشک‌هایش را بـبینم،مـی‌ترسید شـاید صدای شکسته شدنم را بشنود! در این پنج ماه،در ماه اول مشغول مسافر کشی در آژانس دور افتاده‌ای شـدم تـا کـسی مرا نشناسد در اولین روز،مسافری داشتم، شخصی بود که می‌خواست دربست به تبریز برود.وقـتی مـدتی در ماشین نشست،به من گفت:جناب!مسافرکشی برای رئیس کلانتری خوبیت ندارد!گـفتم شـما را بـه جا نمی‌آورم.گفت:روزی به جرم مستی در گشت شبانه ما را گرفتی و به کلانتری بـردی،یـادت می‌آید؟!گفتم:مگر جوانی نکردی که سیلی به گوشم زدی و گفتی...خوری نکرده‌ام!
عذر خـواستم،البـته نـه از کار مسافر کشی،به او گفتم:دم غروب است،شاید تبریز برف آمده باشد و من هـم وسـایل برف‌گیری ندارم!
از جانم نترسیدم؛چون بارها به وسیله اراذل و اوباش به قتل، اسـیدپاشی،ربـودن فـرزند و غیره تهدید شده بودم،فقط ترسیدم که روحم بیشتر از اینها جریحه‌دار شود!
نامادری...زن خوبی اسـت؛امـا بـالاخره نامادری است!وقتی چند روز قبل خواسته بود تا گوشواره‌ها را از گوش و گردنبند را از گـردنش درآورد،غـوغا شده بود؛لبته من به او گفته بودم که خیال فروش آنها را دارم؛اما نه اینگونه بـی‌رحمانه.بـا او خیلی دعوا کردم؛ البته این روزها که دیگر خودم هم از خودم و اخـلاق بـدم رنجیده و فراری‌ام،چه رسد به اهل و عـیال!
شـب کـه در بغلم نشسته بود و موهای نرمش را نوازش مـی‌کردم، خـوابش برد.عادت دارد تا در بغلم می‌خوابد و بعدهم من او را به رختخوابش می‌برم،دستم را زیر گـوش‌های نـرم و لطیفش بردم.اما دستم مـی‌لرزید؛ای امـان از اشک!ای امـان از ایـن مـذاب سفید آتشفشانی!ای امان از...
یاد فرزندان امـام حـسین(ع)افتادم.فکر و احساس بسیار بدی به من دست داد.احساس می‌کردم شمر شـده‌ام،خـولی شده‌ام، سنان نامردم و...
از خودم بدم آمـد.احساس کردم دارم آتش مـی‌گیرم؛احـساس کردم دارم می‌سوزم؛احساس کردم اگـر بـه صدای بلند گریه نکنم حتما سکته می‌کنم حوله‌ای را از کنار آیینه برداشتم و به دهـانم فـرو بردم و در آن طرف حیاط،زیر نـور مـاه نـعره زدم.تا توانستم اشـک ریـختم و سوختم و سست و بی‌رمق شـدم هـمچون صحرای خشک و تکیده.در گوشه‌ای از حیاط نشستم و به سنگینی شب و سکوتش خیره ماندم.و مدتی بـعد هـمچون خاکسرتی که باد او را به تمسخر گـرفته بـاشد از هم پاشـیدم!
وقـتی وارد مـغازه طلافروشی شدم،بدون ایـنکه به دستم نگاه کنم،دو گوشواره و یک عدد پلاک را روی ویترین گذاشتم و گفتم: لطفا حساب کنید و پولش را بدهید.در حـال مـحاسبه بود که دستی به شانه‌ام خـورد.بـرگشتم و صـاحب مـغازه را دیـدم.رنگم پرید. نـمی‌خواستم آقـای...مرا ببیند.گفت:جناب!کم پیدایی؟اندکی دلم راحت شد.و ادامه داد:البته جسته و گریخته خبرهایی در شهر هست.گفتم:چـه خبری؟گفت:ظـاهرا مـشکلاتی برایتان پیش آمده!به هر حال بـگذریم،حـالا کـجا هستی؟آب پاکـی را ریـخت رویـ دستم؛ماندم چه بگویم.گفتم:در تهران هستم،برای دوره.گفت چه دوره‌ای؟گفتم:دوره عالی!...یعنی دوره‌ای که برای ورود از سروانی به سرگردی!
راستش سال 82زمان ترفیع سرگردی‌ام هم بود؛اما بـا توجه به اتهام اخیر،سرگردی موکول به حکم دادگاه و فعلا سروانی هم از دست میرود!به هر حال،گفتم:در خدمت هستیم!ای امان از
دادرسی » خرداد و تیر 1382 - شماره 38 (صفحه 90)
دست زمان!مگر زمان می‌گذشت!کاش قلم پایم مـی‌شکست؛مـردک ول کن نبود،در حال باز جویی بود؛پسرش با گفتن قیمت طلاها،مرا از بن‌بست و پدرش را از مفتّشی راحت کرد.به سی دو هزار توان. گفتم:پارسال هر دو را خریده بودم سی و هفت هزار تـوان گـفت: طلاست و نوسان قیمت.
گویا با حمله امریکا کار می‌کرد و دلار بالا و پایین می‌کرد.زورش رسیده بود و به دو قطعه طلای فکستنی من!
طلاها را برداشت و پولش را بـه مـن داد.اگر چه هوا سرد بـود،امـا عرقی لزج بر بدنم احساس می‌کردم.تب هم نداشتم!خیال می‌کردم اگر طلاها را نبینم راحت می‌شوم؛ام حالا پولهای کاغذی از طلاها هم سنگین‌تر بود،گویا تـیر آهـنی را مچاله کرده و در جیب شـلوارم جـا داده بودم!
برگشتم به منزل.اما احساس بدی داشتم؛احساس شرم،احساس بعد از غارت!
وارد منزل شدم،نفسم بالا نمی‌آمد؛ای کاش مرگ دست آدم بود و در زمانی که دیگر نمی‌تواند بکشد و تحمل کـند،خـلاص می‌شد. دخترم جلویم دوید؛ای وای...
پاهایم را گرفت.صورتش را به پاهایم مالید؛شاید طفلکی می‌دانست پدر جنایتکار و جانی‌اش از شدت ناراحتی دچار لرزش پا شده و لازم است پاهایش را بگیرد تا لرزش آن معلوم نشود!
بی‌اختیار گریه کردم؛امـا دیـگر حوله‌ای در جـلوی دهانم نگرفتم. پشت به در تکیه دادم و گریه امانم را بریده بود.همسرم سراسیمه وارد خساط شد و با دو دست بر سـرش کوبید و گفت:یا امام غریب!چه شده!؟در حال گریه گفتم:هـیچ،هـیچ.فـاطمه را ساکت کن،چیزی نیست.فاطمه هراسان شده بود و می‌لرزید.او را بغل گرفتم و گفتم: نترس بابا!نترس عزیزم!بـچه را از مـن گرفت.لب حوض نشستم و صورتم را که هنوز اشک از آن سرازیر بود،شستم.همسرم با گـریه قـسم مـی‌خورد که تو را به مرگ فاطمه،چه شده است؟گفتم:هیچ چی نشده فقط طلاهای بچه را فروخته‌ام و روی دیـدن او را ندارم، دلم نمی‌آید،جگرم می‌سورد؛گفت:تو آخرش مرا دق مرگ می‌کنی! به دیوار تـکیه دادم و روی دیدن صورت فاطمه را نـداشتم. نـمی‌دانستم اگر طلاهایش را خواست،به او چطوری توضیح دهم! یک ماه که زندان بودم،به وی گفته بودند که بابا به مأموریت رفته است.یکی از دو روز بعد از زندان،از دهانم پرید و گفتم و که زندان چطور جـایی است و غیره.دیدم فاطمه به من خیره شده است.گفت:تو مأموریت در زندان بودی؟!گفتم:نه دخترم!گفت:مگر نگفتی دروغگو دشمن خداست!؟گفتم:چرا دخترم!لبش را ورچید و گفت دیگه مأموریت نرو!!!
چـند روز بـعد،قبل از خواب به من گفت:بابا من دیشب خواب دیدم هاپو منو دنبال می‌کرد.خیلی گریه کردم.مامان می‌که طلاهای تو را که در حال دویدن بودی،افتاده هاپو آنها را خورده سـات! بـه چشمان گیلاس گونه‌اش خیره شدم.گفتم:مامانت راست می‌گوید عزیزم!هاپو طلاهای تو را برداشته.من می‌روم از شکمش در می‌آورم.گفت:نرو بابا!من طلا نمی‌خوام.هاپو تو را می‌خوره نرو!سـر کـوچکش را به سینه‌ام چسباندم و باز به آسمان خیره شدم!و باز امان از پرده اشک که نمی‌گذاشت آسمان صاف را درست ببینم!راست می‌گفت بچه‌ام!هاپو طلاها را برده بود! جناب آقای...عذر را بنده را بـه دلیـل مـقدمه اخیر ببخشید. حال و هوای قـلم فـرسایی نـیز ندارم.دیگر میان قلم و کاغذ نمی‌توانم رفاقتی ایجاد کنم.اما چه کنم که خدای متعال می فرماید:
«ن و القلم و مایسطرون»
امروز در مـقابل شـما ایـستاده‌ام با پرونده‌ای به مظنونیت ارتشاء با هفده سـال خـدمت سرشار از تشویق(17 فقره).به دلیل مبارزه بی‌امان با اراذل و اوباش،شرکت در مسابقات قرآن ناجا،عدم دریفات رشوه،صراقت خدمتی و غـیره.و بـا سـیزده سال باقی مانده!و چشمان اشکبار دختری بی‌مادر که آیا سـایه هر چند بی‌رنگ پدر از روی سرش دور میشود یا خیر؟
ده بیست روز قبل که برای خرید دارو به داروخانه می‌رفتم، چشمم به پژوی 405 جگری رنـگی خـورد کـه در پشت فرمان آن سعید...با علی...نشسته بودند.(سعید معروف بـه...و عـلی معروف به...)!
می‌دانستم پرونده بنده را می‌دانند.به همین دلیل،سعید از ماشین پیاده شد و دست به شـانه‌ام گـذاشت.سـریع برگشتم.گفت: سروان نترس!گفتم:شکارچی از شکار نمی‌ترسد.شکار از شکارچی واهمه دارد!(در سـال 78 در جـریان دسـتگیری هر دو که رئیس تیم تجسسّ شهری بودم،هر دو متهم به سرقت،راه زنی کـه بـا لبـاس نیروی انتظامی و قمه‌کشی بودند که با تیراندازی من مواجه شده بودند به طوری کـه فـعلا به دلیل اصابت گلوله به ناحیه شکم،ظاهرا مقطوع النسل شده است.)گـفت:سـروان! مـی‌گویند در زندان بودی!؟گفتم:بله می‌خواستم اطمینان کنم آنجا هستی یا نه،چون میدانی که گـفته بـودم هر جا بروی دنبالت می‌آیم.گفت:خواب دیدی خیر باشد.آزادی خرمشهر و غـیره عـفو خـوردی.پنج ماه است بیرونی.حالا که دولت جوابت کرده بیا و وارد باند ماشو و مثل ما لباس نـظامی بـپوش تا راه زنی کنیم.گفتم شیر با کفتار هم غذا نمی‌شود،بـلکه کـفتار بـاقی مانده غذای شیر را می‌خورد.گفت:پنج ماه زبانت را قطع نکرده!
گوسفند نذر کرده‌ام که وقـتی اخـراج شـدی و محاکمه شدی قربانی کنم...تحمله این جمله را نداشتم.دیگر زبانم گرفت. شـکمش را نـشان داد و گفت:شما شلیک کردی ولی من زنده ماندم.حالا نوبت من است و...!به عنوان متهم مطرح هـستم
دادرسی » خرداد و تیر 1382 - شماره 38 (صفحه 91)
و در مـقابل دادگاهی ایستادم که فردی بی‌حیا و قیح مدعی است مبلغ پنجاه هزار تـومان مـن از او گرفته‌ام تا چند شناسنامه خالی را به صـاحبش بـدهم.وقـتی از آن پول به وی پاداش داده‌ام که پولها با شمارش شـده هـم خوانی نکرد.(تا کور شود هر که در او غش باشد)و نخواست بداند که آدم دروغـگو در یـک جایی اشتباه میکند و نمی‌دانست اگـر پولهـا شمارش شـده و هـم‌خوانی نـکند رسوا میشود و اگر نیت رشوه داشـتم،آن پولهـا را در اتاق خلوتی از او می‌گرفتم و افسری مغرض و خدانشناس،اما میز و صندلی و مقام‌شناس و خوش‌خدمت کـه وقـیحانه‌تر از او مدعی است که به عباس ایـست دادم،متواری شد.اما از خـودم نـمی‌پرسد،چرا با بی‌سیم مرا صـدا نـزد!یگانهای دیگر را بگوش ننمود،با ماشین یا موتورش دنبالم نیامد که یقه مـرا بـگیرد و یا پوست مرا بکند و نـقص کـار خـودش را با متواری جـلوه دادن مـن پوشان.جانبازی که مـدعی دادن پنـجاه هزار تومان به من است،که لیاقت انتساب به واژه جانبازی را ندارد.کسی اسـت کـه بارها خبرهایی برای من آورد که فـلان خـلافکار،در سرقت فـلان مـغازه یـا منزل دست دارد؛اما روزی شـریک وی به نام خسروی را که در باند فساد و لواطی دستگیر کرده بودم از من خواست تا از پرونده رهـا نـمایم ولی این کار را نکردم،خیلی به مـن مـی‌گفت آبـروی مـن بـنگاه و خودم در محل مـی‌رود،در زنـدان که به او گفتم تو که به نام من چنین غلطی کردی چرا به من نسبت نـاجوانمردانه مـی‌دهی در حـالی که دستهایش را به هم می‌مالید گفت: سـروان نـاراحت نـشو!ایـن بـه آن در.(مـوضوع خسروی تلافی شد، ناراحت نباش!!)امروز این شهر مرا در مرحله دوم،افسر نیروی انتظامی می‌شناسد ولی در وهله اول به عنوان شاعر استان و نوکر حضرت اباعبداله(ع)با تخلص عارف اردبیلی و قـاری نیروی انتظامی در سطح شهر می‌شناسند.
تمام عمرم به برخورد با قمه‌کشها،سارقان،معترضان به نوامیس مردم،عربده‌کشها و غیره گذشته است.ولی الان با این پرونده چنان ضربه خوده‌ام که تمام مقاوتم از بـین رفـته و قادر نیستم که حتی به کنایه‌ها و هتاکیهای کسانی که روزی با آنها به عنوان خلافکار برخورد می‌کردم،کمترین پاسخی بدهم.به سر در منزلم کثافت مالیدند و من فقط اشک ریختم!امـا نـیروی انتظامی فعلا بدون هیچ دستوری و حکمی از سوی دادگاه،درخواست تنزیل یک درجه برای من نموده است بماند که امسال می‌بایست سرگرد می شـدم!!؟فعلا مـنوط قصد قلم فرسایی و مانور بـا کـلمات را ندارم.من نمی گویم در مقابل آن همه عده‌ای که در طول خدمتم در اردبیل. قریب یازده سال.
بهچنگ قانون انداختم(عده‌ای که در زمان باز داشت موقت از حفاظ پنجره آهـنی بند نظامی دهان بـه درب کـشویی درب آهنی گذاشته با فحاشی رکیک و تهدید جانی و فحش ناموسی حضورم را در زندان به فال نیک گرفتند!)کم آورده و جا زده‌ام،نه! تمام سلول‌های من در مقابل مخاطره‌آفرینان نظم و امنیت بسان تبعین از امریه مـقام مـعظم ولایت در برخورد جدی با اراذل‌واوباش و باندهای مخوف سرقت و فحشاقد برافراشته است.فقط عرض می‌کنم، شوالیه‌گری و سامورایی بودن مرا که همان غرور نظامی‌گری و عشق والا و مقدس من به خدمت به دولتم و بـه کـیان و ناموس مـردمم که مجموعه هم و غم مقام عظمای ولایت میباشد را به من برگردانید.من سیزده سال دیگر خدمت دارم کـه اگر خدا بخواهد باید طی کنم،اما با کدام روحیه؟!
من در مـقابل پرونـده‌ای قـرار دارم که افسر خداشناسی بازرسی با تحریک دو سه افسر دیگر،با گزارش کذب فرار من از صحنه و نـامردی جـانبازی که بعدا معلوم شد سابقه دار هم بوده است،تمام زندگی‌ام را به اتهام واهـی بـاخته‌ام.هـفده سال سابقه خدمت بدون محاکمه و زندان و غیره دارم.جناب آقای رئیس!عاجزانه استدعا دارم مرا از سقوط بـه دامن اراذل‌واوباش نجات دهید.که به قول یکی از آنها که به من گـفت:حقوقت پنج ماه اسـت قـطع شده،پول خواستی روی ما حساب کن!ما دولت نیستیم که مأمور جانفدار را خراب کنیم. که به دهانش زدم و گفتم به نان خشک می‌سازم ولی به پول کثیف شما هرگز.
به خدا قسم!در عرض این پنج مـاه بی‌پولی و با این خرج و مخارج و تورم،بارها و بارها به فکر افتادم در کار خلاف(قاچاق سیگار)هم که شده وارد شوم و دل به دریا بزنم و خرج روزانه خانواده‌ام را در بیاورم،اما وقتی در مقابل آیینه قـرار گـرفتم،گریه‌ام گرفت که:کلانتر کلانتری،سلطان صاحب قرآن،قطاع النفس اراذل‌واوباش،می‌خواهد قاچاقچی شود!
اما بحمد الله به نان خالی ساختم تا امروز.اما به مرگ دخترم قسم، از خودم مـی‌ترسم،مـی‌ترسم با غرور لگد مالی شده‌ام و شماتت‌های دشمنان دوست نما،بخصوص اراذل‌واوباش،مجبور شدم قدم به جاده انحراف بگذارم و به دامن آنها سقوط کنم.شیطان گولم می‌زند که تا بـه حـال فعل حرام،شرب خمره،غیره و غیره و نکردی،به جلسات صوت و لحن،درک مفاهیم قرآنی رفتی،بیست سال شعر برای امام حسن گفتی،نه غزلی،نه قصیده‌ای در مدح یار،بهار،چـشم و ابـرو غـیره.اسم امام حسین(ع)که مـی‌آید غـش مـی‌کنی و عین زنهای بچه مرده گریده می‌کنی،و این حال و روز توست.
اما گریه می‌کنم و رو به آسمان فریاد می‌زنم که یا رب!مرا بـبخش، مـرا دریـاب که شیطان مرا می‌برد.
جناب رئیس!بنده امـام زاده نـیستم.خیلی گناه کرده‌ام؛اما نه فعل حرام،خواهش می‌کنم،غرور مرا،اعتقادات مرا،دختر بچه مظلوم و مادر از دست رفـته‌ام را بـه مـن برگردانید.
و افوض امری الله ان الله بصیر بالعباد
قـوانین و مقررات بـازرگانی
تصویب نامه هیات وزیران در خصوص تغییر سـود بـازرگانی گـوشی تلفن همراه
هیات وزیران بنا به پیشنهاد وزرات بازرگانی و به استناد ماده 4 قانون مقررات صادرات و واردات- مـصوب 1372-مراتب زیر را تصویب کرد:
1-سود بازرگانی گوشی تلفن همراه مشمول ردیف 20/8525 تعرفه( HS )بـه میزان چهل درصد (40%)تـعیین مـی‌گردد.
خرید لوازم خانگی
2-متن زیر به عنوان زیر نویس ذیل تعرفه 20/8525 اضافه میشود: قطعات CKD یا SKD گوشی تلفن همراه که توسط تولیدکنندگان کالای مذکور وارد میشود،به تشخیص وزارت صنایع،مشمول پرداخت سود بازرگانی به میزان ده درصـد(10%)خواهند بود.
دستور العمل بانک مرکزی در مورد فروش ارز مسافرتی به نرخ توافقی
اداره سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی بخشنامهء شماره 1136/60 مورخ 29/8/1379 خطاب به بانک‌های عامل اعلام کـرده اسـت:
پیرو بند اول بخشنامه شماره 1056/60 مورخ 7/4/79 باطلاع می‌رساند از تاریخ صدور این بخشنامه،فروش ارز مسافرتی به نرخ توافقی و توسط کلیه شعب ارزی بانک‌ها به شرح زیر بلا مانع است:
الف-میزان ارز:میزان ارز پرداختی بـه مـقصد کلیه کشورها به دارنده گذرنامه در هر باز مسافرت- اعم از هوایی،زمینی و دریای (حد اکثر سه بار در سال)دو هزار دلار.
ب-مدارک مورد نیاز:گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران،بلیط مسافرتی-اعـم از یـکسره و یا دوسره-هوایی،دریایی و زمینی و نیز ویزای کشور مقصد.
ج-نرخ ارز پرداختی:نرخ ارز پرداختی،نرخ توافقی است که روزانه توسط ادارات بین المللی یا خارجه بانک‌ها اعلام میگردد.
د-مقررات پرداخـت ارز مـسافرتی:در رابـطه با پرداخت ارز مسافرتی به نـرخ تـوافقی، مـحدودیتی از نظر یکسره بودن بلیط و رایگان بوده آن،عدم اقامت 6 ماه در کشور جمهوری اسلامی ایران،نوع گذرنامه(خدمت و یا سیاسی)ندارد.
هــ-مـحل پرداخـت ارز:پس از ارایه مدارک مورد نیاز و همچنین، دریافت هم ارز ریـالی آنـ به نرخ توافقی،تحویل ارز مربوط به مسافر،در شعبه بلامانع است.
و-میزان ارز مسافرتی همراه دارنده گذرنامه:میزان ارز همراه دارنده گـذرنامه حـد اکـثر تا 4 نفر،هر همراه یکهزار دلار تعیین میگردد.
کسب مجوز صـادرات روغن نباتی و پودر شستشو
گمرک ایران طی بخشنامه‌ای خطاب به گمرکات اجرایی اعلام کرده است که صدور انواع روغـن نـباتی و پودر شـستشو از محل ورود موقت به هر شکل مشمول پرداخت مابه التفاوت به سـازمان حـمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بوده و کسب مجوز از سازمان مذکور جهت صدور نیز الزامی است.
مجوز صادرات پودر شوینده بـه صـورت فـشرده
اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بارزگانی طی نامه‌ای خطاب به گمرک ایران اعلام کـرده اسـت کـه صدور پودر شوینده به صورت فشرده و قالبی(صابون و دترجنت)در هر مورد موکول به پرداخت مـابه التـفاوت بـه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان میباشد.
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 60)
صادرکنندگان نمونه نیازی به ارایه گواهی استاندارد ندارند
اداره کـل مـقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی طی نامه‌ای خطاب به گمرک ایران اعلام کرده است که صـادرکنندگان نـمونه سـال 1379 برای صادرات محصولات تولیدی یا صادراتی خود تا پایان سال 1379 نیاز به ارایه گـواهی اسـتاندارد ندارند.
صدور البسه از گمرک خرمشهر مجاز شد
گمرک ایران طی بخشنامه‌ای خطاب بـه گـمرکات اجـرایی کشور اعلام کرده است که گمرک خرمشهر را نیز به گمرکات مجاز صدور البسه از محل ورود مـوقت پارچـه اضافه نمایند.
قیمت صادراتی محصولات و مصنوعات کشور محصولات کشاورزی
1-نهال پیوندی مـرکبات-اعـم از پرتـقال،نارنگی،لیمو شیرین هر اصله 10/0 دلار(ده سنت)
2-نهال غیر پیوندی مرکبات-اعم از لیمو ترش،نارنج بـکرایی،دارابـی هـر اصله 08/0 دلار(هشت سنت)
3-نهال و یا قلمه ریشه‌دار انگور هر اصله 03/0 دلار(سه سـنت)
4-نـهال و یا قلمه ریشه‌دار انجیر هر اصله 03/0 دلار(سه سنت)
5-چغندر لبویی هر تن 100 دلار
6-ارزن هر تن 220 دلار
7-بـاگاس نـیشکر هر تن 45 دلار
8-پیاز هر تن 100 دلار
9-تخم خربزه هر تن 450 دلار
10-تنباکو صادراتی هـکان شـیراز در بسته‌بندی سلوفانی 500 گرمی هر کیلو 3 دلار
11-خرده تـنباکو زرد طـلایی در بـسته‌بندی‌های کارتن و یا گونی فاقد سلوفان هر کـیلو 8 دلار
12-زیـر جین پنبه هر تن 150 دلار
13-زعفران دسته بسته هر کیلوگرم 340 دلار
14-کنج زعفران هر کـیلوگرم 230 دلار
15-انـار دانه هر تن 120 دلار
16-بذر پیـازچه در قـوطی فلزی 5/1 کـیلویی هـر قـوطی 30 سنت
17-بذر ترب و تربچه هر کـیلوگرم 35 سـنت
18-بذر جعفری هر تن 350 دلار
19-بذر چغندر برگی هر تن 300 دلار
20-بذر خردل هـر تـن 300 دلار
21-بذر خرفه هر تن 100 دلار
22-بذر شـاهدانه هر تن 700 دلار
23-بذر شـبدر هـر تن 300 دلار
24-بذر شلغم در قوطی‌های فـلزی 5/1 کـیلویی هر کیلوگرم 40 سنت
25-بذر شلغم هر تن 300 دلار
26-بذر کتان هر تن 500 دلار
27-بذر گـلرنگ در قـوطی‌های فلزی 5/1 کیلویی هر کیلوگرم 50 سـنت
28-بـذر هـویج فرنگی در قوطی‌های فـلزی 5/1 کـیلویی هر کیلوگرم 50 سنت
29-بـذر هـویج‌فرنگی هر کیلوگرم 40 سنت
30-بذر گلرنگ به صورت فله هر کیلوگرم 40 سنت
31-بذر پیازچه هـر کـیلوگرم 25 سنت
32-برگ پرتقال هر تن 70 دلار
33-بـرگ چـغندر هر تـن 300 دلار
34-بـرگ درخـت زیتون هر تن 130 دلار
35-بـه دانه هر تن 1000 دلار
36-پوست بالنگ هر تن 300 دلار
37-پوست پرتقال،لیمو و نارنج هر تن 70 دلار
38-پوست پسـته هـر تن 100 دلار
39-پوست سبز گردو(ساییده)هـر تـن 100 دلار
40-پوسـت سـبز گـردو(ناساب)هر تـن 60 دلار
41-تـخم اسفناج هر تن 200 دلار
42-تخم پیاز هر تن 350 دلار
43-تخم تره هر تن 300 دلار
44-تخم خیار هر تن 300 دلار
45-تـخم ریـحان هـر تن 300 دلار
46-تخم شاهی هر تن 200 دلار
47-تخم شـنبلیله هـر تـن 200 دلار
48-تـخم شـوید هـر تن 200 دلار
49-تخم کاهو هر تن 400 دلار
50-تخم کرفس هر تن 200 دلار
51-تخم گشنیز هر تن 150 دلار
52-تخم هویج(زردک)هر تن 150 دلار
53-تخم شربتی هر کیلوگرم یک دلار
54-حنا بصورت فله هر تـن 400 دلار
55-حنا در بسته‌بندی‌های مقوایی همراه با سلوفون تا نیم کیلو و کمتر هر تن 500 دلار
56-خاکشیر هر تن 800 دلار
57-خلال پوست نارنج و یا پرتقال هر تن 150 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 61)
58-روناس قلم هر تن 170 دلار
59-گل بهار نارنج هـر تـن 500 دلار
60-گلبرگ گلرنگ هر تن 1800 دلار
دام،طیور،پرندگان و فرآورده‌های آنها
1-پشم سفید ناشور گوسفندی هر کیلوگرم 50/2 دلار
2-پشم شکر ناشور گوسفندی هر کیلوگرم 2 دلار
3-پشم سایر رنگها ناشور گوسفندی هر کیلوگرم 80/1 دلار
4-موی بـزی خـارج شده از کرک(موی تیجی)هر کیلوگرم 75/0 دلار
5-موی بزی دباغی(آزاد شده یا اشکوری)هر کیلوگرم 55/0 دلار
6-موی بزی دباغی نشسته شده هر کیلوگرم 60/0 دلار
7-موی بـزی دبـاغی ناشور هر کیلوگرم 40/0 دلار
8-گوساله زنـده هـر کیلوگرم 25/2 دلار
9-بز زنده هر کیلوگرم 25/2 دلار
10-گوسفند زنده برای دارندگان مجوز هر کیلوگرم 10/2 دلار
11-شتر نر زنده به وزن 200 کیلوگرم و کمتر هر کیلوگرم 30/1 دلار
12-شتر نر زنده بـه وزن بـیشتر از 200 کیلوگرم هر کیلوگرم 20/1 دلار
13-روده گـاوی هـنگ 1 مارک
14-روده گوسفندی و بزی در درجه‌های مختلف و کالیبرهای مختلف هنگ 5/11 مارک
15-پاچه گوساله یا گاوی هر کیلوگرم 50/0 دلار
16-انواع شرلینگ گوسفندی هر فوت مربع 30/1 دلار
17-گوشت بلدرچین بسته‌بندی شده در ظروف یکبار مصرف و پلاستیک و کـارتن هـر کیلوگرم 3 دلار
18-سوسیس آلمانی به صورت فله(داخل پوشش نایلونی) هر کیلوگرم 20/2 دلار
19-سوسیس کوکتل به صورت فله(داخل پوشش نایلونی) هر کیلوگرم 40/2 دلار
20-سوسیس و کالباس در بسته‌بندی و کیوم هر کیلوگرم 2/3 دلار
21-کالباس خشک و لیـونر(در پوشـش متعارف)هـر کیلوگرم 40/2 دلار
22-روغن حیوانی بسته‌بندی در کارتن و حلب هر کیلوگرم 4 دلار
23-شیر استریل در پاکت تتراپک یک چهارم لیتر هر پاکـت 25/0 دلار
24-شیر استریل در پاکت تتراپک یک چهارم لیتر هر پاکت 17/0 دلار
25-شیر کـاکائو در پاکـت تـتراپک 250 سی‌سی هر پاکت 30/0 دلار
26-کشک خشک هر کیلوگرم 1 دلار
27-ماست میوه‌ای 150 گرمی هر پاکت 18/0 دلار
28-خامه در پاکت تتراپک یک چـهارم لیـتر هر پاکت 30/0 دلار
29-پنیر خامه‌ای 150 گرمی در بسته‌بندی‌های پلاستیک یکبار مصرف با درب آلومینیوم هر بـسته 40/0 دلار
30-عـسل بـا بیش از 10% موم هر کیلوگرم 75/1 دلار
31-عسل موم‌دار(با بیش از 10% موم)در ظرف‌های نیم کیلویی با یک کـیلوگرمی فلزی با بسته‌بندی متعارف هر کیلوگرم 2 دلار
32-عسل در بسته‌بندی‌های 30-25 گرمی در کارتن هر بسته 10/0 دلار
33-لاس ابـریشم هر کیلوگرم 70/2 دلار
34-ته تـشتی ابـریشم هر کیلوگرم 2 دلار
35-مرغ بومی زنده هر کیلوگرم 2 دلار
36-مرغ منجمد بسته‌بندی شده در کارتن هر کیلوگرم 1 دلار
37-پر مرف شسته شده خشک هر تن 500 دلار
38-پولت تخمگذار هر قطعه 30/1 دلار
39-پولت مادر گوشتی هر قطعه 20/2 دلار
40-جگر مرغ در بسته‌بندی پلاسـتیک و کارتن هر تن 550 دلار
41-دل مرغ در بسته‌بندی پلاستیک و کارتن هر تن 550 دلار
42-سنگدان مرغ در بسته‌بندی پلاستیک و کارتن هر تن 600 دلار
43-تخم مرغ نطفه‌دار تخمگذار تجارتی با ضریب هر عدد 12/0 دلار
44-استخوان ماهی کوسه هر کیلوگرم 50/2 دلار
45-طـعمه صـیادی(بات)به صورت منجمد تهیه شده از امعا و احشای فرآورده‌های دریای هر کیلوگرم 30/0 دلار
46-آخال پنبه(پوسته غوزه)هر تن 15 دلار
47-سبوس گندم هر تن 100 دلار
48-قره قروت هر تن 180 دلار
49-کاه هر تن 50 دلار
50-مـرغ عـشق هر قطعه 50/2 دلار
51-کبوتر خانگی هر قطعه 3 دلار(سه دلار)
52-گربه خانگی هر قلاده 5 دلار
53-خرگوش پرورشی هر عدد 5 دلار
54-غاز زنده هر کیلوگرم 40/1 دلار
55-انواع قناری(به استثنای قناری طلایی با کاکل و بدون کـاکل-قـناری سفید کشیده با کاکل و بدون کاکل و قناری کوچه‌ای)هر قطعه 25 دلار
56-بلدرچین به صورت زنده هر عدد 1 دلار
57-بوقلمون زنده هر کیلوگرم 40/1 دلار
58-پشم خرگوش آنقوره هر کیلوگرم 14 دلار
59-خرگوش سفید(غیر پرورشـی)هـر قـطعه 3 دلار
60-خرگوش سیاه و سفید یا طـوسی هـر قـطعه 5 دلار
61-سره هر قطعه 3 دلار
62-سره قناری هر قطعه 25 دلار
63-سگ شکاری هر قلاده 50 دلار
64-طاووس جنگلی هر قطعه 80 دلار
65-طاووس خانگی هر قطعه 170 دلار
66-طرقه مـاده هـر قـطعه 5 دلار
67-طرقه نر هر قطعه 20 دلار
68-فنج نوک قرمز سـیاه سـفید هر قطعه 1 دلار
69-کبک ماده هر عدد 2 دلار
70-بلبل خرما هر قطعه 50/0 دلار(پنجاه سنت)
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 62)
فلزات
1- LME مس-1927 دلار
2- LME سرب-488 دلار
3- LME روی-1114 دلار
4- LME آلومینیوم-1516 دلار
5- LME آلومینیوم آلیاژی-1166 دلار
6- LME نـیکل-7886 دلار
7- LME قـلع-5318 دلار
پتـو
1-پتوی مینک راشل بافت با حد اقل 80% اکریلیک از قرار هـر کیلوگرم 50/3 دلار
2-پتوی مینک ژاکارد بافت با حد اقل 80% اکریلیک از قرار هر کیلوگرم 15/2 دلار
3-پتوی نمدی با حد اقل80% درصـد اکـریلیک از قـرار هر کیلوگرم 45/1 دلار
سبزیجات
انواع سبزیجات خشک از قرار هر کیلوگرم 50/1 دلار
محصولات دریـایی
1-اردکـ ماهی(شکم پر)به صورت تازه هر کیلوگرم 90 سنت
2-اردک ماهی(شکم پر)به صورت منجمد هر کیلوگرم 70 سـنت
3-اردک مـاهی(شـکم خالی)به صورت منجمد هر کیلوگرم 90 سنت
4-اردک ماهی(شکم خالی به صـورت تـازه هـر کیلوگرم 2/1 دلار
5-اسکویید بزرگ و کوچک رویهم به صورت تازه همراه یخ هر کیلوگرم 1 دلار
6-انواع بـچه مـاهی کـپور به صورت زنده به وزن هر قطعه 3-2 گرم در بسته‌بندی مناسب هر قطعه 2 سنتـ
7-بادبان مـاهی(شـمشیر ماهی)هر کیلوگرم 5/2 دلار
8-پودر ماهی کیلیکا هر تن 400 دلار
9-دم لابستر هر کیلوگرم 16 دلار
10-سفره ماهی هـر کـیلوگرم 50 سـنت
11-سلطان ابراهیم و بز ماهی به صورت تازه با یخ و یا منجمد در بسته‌بندی گونی یـا کـارتن هر کیلوگرم 60 سنت
12-صدف آب شیرین دو کپه‌ای به صورت تازه هر کیلوگرم 2 دلار
13-ضایعات مـاهی زبـان هـر کیلوگرم 25 سنت
14-فیله ماهی زبان هر کیلوگرم 80 سنت
15-فیله ماهی سوف به صورت تازه هـر کـیلوگرم 4 دلار
16-فیله ماهی سوف به صورت منجمد هر کیلوگرم 50/2 دلار
17-بادبان ماهی(شمشیر مـاهی)کـامل(بـا سر و دم و شکم)به صورت منجمد هر کیلوگرم 1 دلار
18-بادبان ماهی(شمشیر ماهی)کامل(با سـر ودم و شـکم خـالی)به صورت منجمد هر کیلوگرم 4/1 دلار
19-کله ماهی استروژن هر تن 250 دلار 20-کوسه مـاهیان بـا سر و دم و شکم پر به صورت تازه همراه با یخ هر کیلوگرم 90/0 دلار
21-گربه ماهی به صورت کامل بـه سـر و دم منجمد و بسته‌بندی در کیسه‌های پلی‌پروپلین و یا کارتن هر کیلوگرم 50 سنت
22-گربه ماهیان بـا سـر و دم و شکم پر به صورت تازه همراه با یـخ هـر کـیلوگرم 60 سنت
23-لابستر به صورت کامل هر کـیلوگرم 8 دلار
24-مـارماهی به صورت کامل با سر و دم منجمد و بسته‌بندی در کیسه‌های پلی‌پروپلین و یا کارتن
25-مارماهی خـالی بـالای 30 سانتیمتر به صورت تازه هـمراه بـا یخ هـر کـیلوگرم 1 دلار
26-مـاهی آسترا به صورت فیله تازه(در بـسته‌بندی و کـیوم یا غیر آن) هر کیلوگرم 6 دلار
27-ماهی آسترا به صورت فیله منجمد(در بسته‌بندی و کـیوم یـا غیر آن) هر کیلوگرم 50/6 دلار
28-ماهی آسترا دودی شـده(در بسته‌بندی و کیوم یا غـیر آن) هـر کیلوگرم 50/8 دلار
29-ماهی آسترا شکم خـالی یـا قطعه قطعه شده به صورت تازه هر کیلوگرم 3 دلار
30-ماهی ایل هر کیلوگرم 1 دلار
31-مـاهی بـلومکرل منجمد به صورت کامل بـسته‌بندی شـد در کـارتن هر تن 670 دلار
32-مـاهی بـلوگا به صورت فیله تـازه(در بـسته‌بندی و کیوم یا غیر آن) هر کیلوگرم 10 دلار
33-ماهی بلوگا به صورت فیله منجمد(در بسته‌بندی کیوم و یـا غـیر آن) هر کیلوگرم 50/10 دلار
34-ماهی بلوگا دودی شده(در بـسته‌بندی و کـیوم یا غـیر آن) هـر کـیلوگرم 50/14 دلار
35-ماهی بلوگا کامل شـکم خالی یا قطعه قطعه شده به صورت تازه هر کیلوگرم 5 دلار
36-ماهی پرورشی کامل(کپور،فـیتوفاک بـه صورت منجمد) هر کیلوگرم 70/0 دلار
37-ماهی تـراولی(عـروسی اقـیانوس)کـامل بـا سر و دم و شکم هـر کـیلوگرم 50/1 دلار
38-ماهی جک مکرل(شیر اقیانوس)بدون سر و دم و شکم خالی هر کیلوگرم 1 دلار
39-ماهی جک مکرل منجمد بـه صـورت کـامل دسته‌بندی شده در کارتن هر تن 700 دلار
40-ماهی حـلوا سـفید(زبـیدی)هـر کـیلوگرم 70/2 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 63)
41-مـاهی حسون کامل با دم و شکم هر کیلوگرم 80/0 دلار
42-ماهی زبان به صورت کامل هر کیلوگرم 55/0 دلار
43-مایه ساتون(سنگر اقیانوس)به صورت کامل و منجمد و بسته‌بندی در کارتن‌های 10 کیلوگرمی هر کیلوگرم 85/0 دلار
44-مـاهی سفید تازه با سر ودم و شکم پر هر کیلوگرم 20/2 دلار
45-ماهی سفید تازه و منجمد شکم خالی هر کیلوگرم 3 دلار
46-ماهی سفید دودی کامل با سر و دم و شکم خالی هر کیلوگرم 50/3 دلار
47-ماهی سفید کامل(شکم پر)بـا سـر و دم به صورت منجمد هر کیلوگرم 50/1 دلار
48-ماهی سنگسر به صورت تازه(با سر ودم کامل) هر کیلوگرم 1 دلار
49-ماهی سوروگا به صورت فیله تازه(در بسته‌بندی و کیوم و یا غیر آن) هر کیلوگرم 7 دلار
50-مـاهی سـوروگا به صورت فیله منجمد(در بسته‌بندی و کیوم و یا غیر آن) هر کیلوگرم 5 دلار
51-ماهی سوروگا به صورت فیله منجمد(در بسته‌بندی و کیوم و یا غیر آن) هر کیلوگرم 50/5 دلار
52-مـاهی سـوروگا کامل شکم خالی یا قـطعه قـطعه شده به صورت تازه هر کیلوگرم 50/2 دلار
53-ماهی سوف(شکم خالی)به صورت منجمد هر کیلوگرم 70/1 دلار
54-ماهی سوف کامل(شکم خالی)به صورت تازه هـر کـیلوگرم 90/1 دلار
55-ماهی سوف کامل(شـکم پر)بـه صورت تازه هر کیلوگرم 2 دلار
56-ماهی سوف کامل(شکم پر)به صورت منجمد هر کیلوگرم 50/1 دلار
57-ماهی شوریده بصورت کامل و تازه هر کیلوگرم 60/1 دلار
58-ماهی قزل‌آلا هر کیلوگرم 50/1 دلار
59-ماهی کاهاوایی(سفید اقیانوس)کامل بـا سـر و دم و شکم هر کیلوگرم 1 دلار
60-ماهی کفشک به صورت منجمد هر کیلوگرم 50/1 دلار
61-ماهی کیلکا هر کیلوگرم 20/0 دلار
62-ماهی کیلکا تازه بدون سر و دم با روغن و سبزیجات و سس فلفل و یا بدون سس فلفل در ظرف پلیـ‌اتیلن هـر کیلوگرم 1 دلار
63-مـاهی مرکب به صورت فیله خشک شده هر کیلوگرم 6 دلار
64-ماهی مرکب کوچک و بزرگ رویهم به صورت تازه هـمراه با یخ هر کیلوگرم 50/1 دلار
65-ماهی هامور منجمد با سر و دم و شـکم خـالی هـر کیلوگرم 1 دلار
66-ماهی هامور منجمد به صورت کامل با سر و دم و شکم پر هر کیلوگرم 80/0 دلار
67-ماهی هامور تازه با سـر و دم و شـکم پر هر کیلوگرم 70/0 دلار
68-ماهی هامور به صورت فیله هر کیلوگرم 50/0 دلار
69-ماهی یال اسبی بـا سـر و دم و شـکم پر به صورت تازه همراه با یخ هر کیلوگرم 50/0 دلار
70-خرچنگ دراز آب شیرین هر کیلوگرم 4 دلار
71-خرچنگ گرد دریـایی هر کیلوگرم 2 دلار
72-مارماهی یا ایل دودی شده در بسته‌بندی و کیوم یا غیر آن هر کـیلوگرم 2 دلار
73-ماهی خشک موسوم بـه مـتو هر تن 600 دلار
74-گوش ماهی صدف هر تن 320 دلار
75-خرچنگ(آکواریمی)هر عدد 30/0 دلار
76-خرچنگ قرمز(آکواریمی)هر عدد 15/1 دلار
77-حلزون بدون صدف هر عدد 50/1 دلار
78-حلزون بزرگ تزیینی هر عدد 90/1 دلار
79-حلزون معمولی هر عدد 25/0 دلار
80-خـیار دریایی هر عدد 70/0 دلار
81-کرم لوله‌ای هر عدد 80/0 دلار
82-سرخال هر عدد 70/0 دلار
83-مرجان نرم صورتی هر قطعه 25/2 دلار
84-مرجان نرم زرد هر قطعه 25/2 دلار
85-مرجان نرم نارنجی هر قطعه 3 دلار
86-تئون هر عدد 50/4 دلار
87-گوگونیا هر قطعه 30/2 دلار
88-آراسـته خـطی هر عدد 60/0 دلار
89-اسفنج هر قطعه 50/1 دلار
90-اسکلت نقطه‌ای هر عدد 50/1 دلار
91-خر-ماهی سفید هر عدد 9 دلار
92-خر-ماهی سیاه هر عدد 90/1 دلار
93-خروس ماهی سیاه هر عدد 15/1 دلار
94-خفاش هر عدد 50/1 دلار
95-دلقک ماهی هـر عـدد 15/1 دلار
96-ستاره دریایی هر عدد 50/1 دلار
97-شقایق دریایی هر قطعه 80/3 دلار
98-فرشته ماهی هر عدد 25/11 دلار
99-قارچ دریایی هر قطعه 3 دلار
100-قوس و قزح هر عدد 75/1 دلار
101-کاردینال کمربندی هر عدد 80/0 دلار
102-ماهی رنگی قرمز رودخانه‌ای تـزیینی بـا دم گلافیش هر عدد 20/0 دلار
103-ماهی‌های آکواریمی آراسته هر عدد 50/1 دلار
104-ماهی‌های آکواریمی آرایشگر هر عدد 75/0 دلار
105-ماهی‌های آکواریمی آنتن‌دار هر عدد 75/3 دلار
106-ماهی‌های آکواریمی اسب ماهی هر عدد 50/1 دلار
107-ماهی‌های آکواریمی بادکنکی هر عـدد 50/4 دلار
108-مـاهی‌های آکـواریمی بادکنکی تیغی هر عدد 75/3 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 64)
109-مـاهی‌های آکـواریمی پارسـی هر عدد 30/2 دلار
110-ماهی‌های آکواریمی جراح دم زرد هر عدد 25/11 دلار
111-ماهی‌های آکواریمی جراح دم قیچی هر عدد 25/11 دلار
112-ماهی‌های آکواریمی جعبه ماهی هر عدد 3 دلار
113-ماهی‌های آکـواریمی خـرگوش مـاهی هر عدد 50/1 دلار
114-ماهی‌های آکواریمی خروس ماهی هر عـدد 70/2 دلار
115-مـاهی‌های آکواریمی خط قرمز هر عدد 15/1 دلار
116-ماهی‌های آکواریمی اختر باند سفید هر عدد 70/0 دلار
117-ماهی‌های آکواریمی رفتگر هر عدد 50/2 دلار
118-ماهی‌های آکـواریمی رمـوراهر هـر عدد 75/3 دلار
119-ماهی‌های آکواریمی طوطی ماهی هر عدد 50/1 دلار
120-ماهی‌های آکواریمی قـوش ماهی هر عدد 25/2 دلار
121-ماهی‌های آکورایمی کاردینال خطی هر عدد 80/0 دلار
122-ماهی‌های آکواریمی کفشک ماهی هر عدد 15/1 دلار
123-ماهی‌های آکواریمی کـوسه هـر عـدد 15 دلار
124-ماهی‌های آکواریمی گربه ماهی هر عدد 50/1 دلار
125-ماهی‌های آکواریمی لب شیرین هر عـدد 75/3 دلار
126-مـاهی‌های آکواریمی ماه ماهی هر عدد 50/1 دلار
127-ماهی‌های آکواریمی ماهی نقره‌ای هر عدد 15/1 دلار
128-ماهی‌های آکواریمی ناخدا سنگی هـر عـدد 50/1 دلار
129-مـاهی‌های آکواریمی نئوپان هر عدد 50/7 دلار
130-ماهی‌های آکواریمی هامور هر عدد 3 دلار
131-ماهی‌های آکواریمی هـورای هـر عـدد 50/4 دلار
132-ماهی‌های آکواریمی سبزخال هر عدد 15/1 دلار
133-ماهی‌های ملوان هر عدد 70/0 دلار
134-پروانه زرد هر عدد 25/5 دلار
135-پروانه قـهوه‌ای هـر عـدد 90/1 دلار
136-توتیا هر عدد 15/1 دلار
آبزیان
1-پست لارومیگو در بسته‌بندی کیسه‌های پلاستیکی-یونولیت و کارتن از قرار یکصد قـطعه هـر قطعه 20/1 دلار
2-میگوی سرتیز بدون سر هر کیلوگرم 5 دلار
3-میگوی خشک بدون سر(با پوسـت و دم)مـخلوط بـه هر اندازه (بزرگ-کوچک-متوسط)هر کیلوگرم 16 دلار
4-میگو(پوست‌کنده با روده منمجد)هر کیلوگرم 5/6 دلار
5-مـیگو بـا سر به صورت بلوک در بسته‌بندی 1 کیلوگرم تا 10 کیلوگرمی سایز 60-40 هر کیلوگرم 4 دلار
6-میگو بـا سـر بـه صورت بلوک در بسته‌بندی 1 کیلوگرمی تا 10 کیلوگرمی سایز 90-70 هر کیلوگرم 4 دلار
7-میگو با سر به صورت بـلوک در بـسته‌بندی 1 کیلوگرمی تا 10 کیلوگرمی سایز 70-60 هر کیلوگرم 4 دلار
8-میگو با سر در بسته‌بندی 7 کیلوگرمی یـا بـه صـورت بلوک 2 سایز 40-31 هر کیلوگرم 6 دلار
9-میگو با سر در بسته‌بندی 7 کیلوگرمی یا به صورت بلوک 2 سایز 20-10
هـر کـیلوگرم 5 دلار
10-مـیگو با سر در بسته‌بندی 7 کیلوگرمی یا به صورت بلوک 2 سایز 50-41 هر کیلوگرم 5 دلار
11-مـیگو بـا سر و دم در اندازه بزرگ به صورت منجمد و بسته‌بندی در قوطی‌های 2 کیلوگرمی هر کیلوگرم 9 دلار
12-میگو با سر و دم در اندازه کـوچک بـه صورت منجمد و بسته‌بندی در قوطی‌های 2 کیلوگرمی هر کیلوگرم 4 دلار
13-میگو با سر ودم در انـدازه مـتوسط به صورت منجمد و بسته‌بندی در قوطی‌های 2 کیلوگرمی هـر کـیلوگرم 6 دلار
14-مـیگو با سر در بسته‌بندی 7 کیلوگرمی یا به صـورت بـلوک 2 سایز 30-21 هر کیلوگرم 7 دلار
15-میگو بدون سر با پوست و منجمد در اندازه 20-16 هر کیلوگرم 10 دلار
16-مـیگو بـدون سر و با دم در اندازه کوچک مـنجمد در نـایلون و در جعبه‌های 2 کـیلوگرمی هـر کـیلوگرم 5 دلار
17-میگو بدون سر و با دم در انـدازه مـتوسط به صورت منجمد در نایلون و در جعبه‌های 2 کیلوگرمی(مستر کارتن)هر کیلوگرم 10 دلار
19-میگو خـشک بـدون سر،پوست و دم مخلوط به هـر اندازه (بزرگ-کوچک-مـتوسط)درجـه یک هر کیلوگرم 20 دلار
20-میگو خـشک بـدون سر،پوست و دم مخلوط به هر اندازه (بزرگ کوچک-متوسط)درجه دو هر کیلوگرم 17 دلار
21-مـیگو بـا سر به صورت بلوک در بـسته‌بندی 1 کـیلوگرمی تـا 10 کیلوگرمی سایز 60-50 هـر کـیلوگرم 4 دلار
22-میگو سرتیز با سـر(حـد اقل 500 عدد)هر کیلوگرم 2 دلار
23-میگو سرتیز بدون سر(حد اقل 800 عدد)هر کیلوگرم 3 دلار
24-مـیگو سـرتیز پوست‌کنده(حد اقل 1000 عدد)هر کـیلوگرم 4 دلار
25-مـیگو مخلوط بـا سـر و دم بـه صورت منجمد بسته‌بندی در قـوطی‌های 2 کیلوگرم یا مستر کارتن هر کیلوگرم 4 دلار
26-میگو مخلوط بدون سر و با دم به صورت منجمد در نـایلون و جـعبه‌های 2 کیلوگرمی و مستر کارتن هر کیلوگرم 8 دلار
27-مـیگو پرورشـی زیـر سـایز 110-60 عـدد در هر کیلو
هـر کـیلوگرم 50/2 دلار
28-میگوی پرورشی زیر سایز 40-20 عدد در هر کیلو هر کیلوگرم 4 دلار
29-میگوی پرورشی زیر سایز 60-40 عد در هر کـیلو هـر کـیلوگرم 50/3 دلار
30-شاه میگو هر عدد 3 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 65)
انواع مبلمان
1/1-صـندلی چـوبی بـدون دسـته،بـدون رنـگ و پارچه بدون منبت
هر عدد 10 دلار
2/1-صندلی چوبی بدون دسته،بدون رنگ و پارچه و با منبت هر عدد 16 دلار
تبصره 1-در صورتیکه صندلی با رویه کوبی کامل و پارچه کف صادر گـردد، مبلغ 3 دلار و چنانچه فقط رویه کوبی کف با متقال انجام شده باشد،مبلغ 2 دلار به قیمت‌های فوق اضافه میشود.
تبصره 2-در صورتیکه صندلی با رویه کوبی کامل و پارچه کف و پشت صادر گردد،مـبلغ 6 دلار و چـنانچه فقط رویه کوبی کف و پشت با متقال انجام شده باشد،مبلغ 4 دلار به قیمت‌های فوق اضافه میشود.
تبصره 3-جهت صندلی‌های دسته‌دار به میزان 20%به قیمت‌های فوق اضافه میشود.
تبصره 4-در صـورت مـصرف چرم طبیعی به جای پارچه،به میزان 30%به نرخ فوق اضافه میشود.
مبلمان چوبی
1/2-مبل یک نفره چوبی بدون منبت و بدون رنگ و پارچـه هـر عدد 30 دلار
2/2-مبل دو نفره چوبی بـدون مـنبت و بدون رنگ و پارچه هر عدد 40دلار
3/2-مبل سه نفره چوبی بدون منبت و بدون رنگ و پارچه هر عدد 55 دلار
4/2-مبل تکی چوبی با منبت و بدون رنگ و پارچـه هـر عدد 45 دلار
5/2-مبل دو نفره چـوبی بـا منبت و بدون رنگ و پارچه هر عدد 65 دلار
6/2-مبل سه نفره چوبی با منبت و بدون رنگ و پارچه هر عدد 75 دلار
تبصره 1-در صورتیکه انواع مبل با رویه کوبی کامل و پارچه صادر شود، برای مـبل یـک نفره مبلغ 15 دلار و برای مبل دو نفره مبلغ 20 دلار و برای مبل سه نفره مبلغ 25 دلار به قیمت‌های فوق اضافه میشود و در صورتیکه به جای پارچه از چرم مصنوعی استفاده شود،برای مبل یکنفره مبلغ 10 دلار، برای مـبل دو نـفره مبلغ 14 دلار و بـرای مبل سه نفره مبلغ 18 دلار به نرخ‌های فوق اضافه میشود و چنانچه فقط رویه کوبی با متقال انجام شـده باشد،برای مبل یکنفره مبلغ 7 دلار و برای دو نفره مبلغ 9 دلار و برای سه نـفره مـبلغ 12 دلار بـه قیمت‌های فوق اضافه میشود.
تبصره 2-در صورت مصرف چرم طبیعه به جای پارچه،به میزان 30%به نرخ‌های فـوق اضـافه میشود.
مبل‌های تمام پارچه
1/3-مبل تکی تمام پارچه دسته‌دار هر عدد 50 دلار
2/3-مبل دو نـفره تـمام پارچـه دسته‌دار هر عدد 70 دلار
3/3-مبل سه نفره تمام پارچه دسته‌دار هر عدد 90 دلار
4/3-مبل تکی تمام چـرم مصنوعی دسته‌دار هر عدد 45 دلار
5/3-مبل دو نفره تمام چرم مصنوعی دسته‌دار هر عدد 60 دلار
6/3-مـبل سه نفره تمام چـرم مـصنوعی دسته‌دار هر عدد 80 دلار
7/3-مبل تمام پارچه اداری بدون دسته در اشکال مختلف از قرار هر نفر 12 دلار
تبصره 1-در صورتیکه در مبل‌های فوق از تشک اضافه استفاده شود،به ازای هر نفر مبلغ ده دلار به قیمت‌های فوق اضافه میشود.
تـبصره 2-در صورت مصرف چرم طبیعی به جای پارچه،به میزان 30%به نرخ‌های فوق اضافه میشود.
مبل‌های تخت‌خواب‌شو
1/4-مبل یک نفره تمام پارچه تخت‌خواب‌شو یا اسفنجی هر عدد 90 دلار
2/4-مبل دو نفره تمام پارچه قـابل تـبدیل به تخت‌خواب یکنفره فنری یا اسفنجی هر عدد 110 دلار
3/4-مبل دو نفره تمام پارچه قابل تبدیل به تخت‌خواب دو نفری فنری یا اسفنجی هر عدد 120 دلار
تبصره 1-در صورت مصرف چرم مصنوعی به جای پارچـه،بـه میزان 20%از نرخ‌های فوق کسر میشود و در صورت مصرف چرم طبیعی به جای پارچه، میزان 60%به قیمت‌های فوق اضافه میشود.
میزهای جلو و بغل چوبی
1/5-انواع نیز جلو مبل بدون منبت بـا روکـش ساده بدون رنگ هر عدد 12 دلار
2/5-میز بغل مبل بدون منبت با روکش ساده بدون رنگ هر عدد 8 دلار
3/5-میز جلو مبل به منبت بدون رنگ و با روکش ساده هر عـدد 15 دلار
4/5-مـیز بـغل با منبت بدون رنگ و بـا روکـش سـاده هر عدد 10 دلار
تبصره:در صورتی که صفحات میزها به جای روکش ساده روکش جناقی یا معرق و یا روکش کاری شده باشد،مـیزان 20%بـه نـرخ‌ها فوق اضافه میشود.
میزهای ناهارخوری چوبی صفحه نـئوپان و چـوب
انواع میز ناهارخوری ساده چهار نفره در اشکال مختلف با صفحه تئوپان روکش شده با هر نوع پایه(بدون رنـگ)هـر عـدد 15 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 66)
تبصره 1-در صورت سطح میزهای ناهارخوری،به ازای اضافه شدن هر دو نـفر به قیمت میز ناهارخوری چهار نفره مبلغ 5 دلار اضافه میشود.
تبصره 2-در صورتیکه لبه یا صفحات میزهای ناهارخوری و پایه آنـها دارایـ مـنبت و یا دارای صفحه،سیف و شیشه یا روکش کاری شده جناقی یـا مـعرق باشد،به میزان 30%به قیمت انواع میز ناهارخوری اضافه میشود.
تخت‌خواب‌های چوبی بدون پاتختی و میز تـوالت و عـسلی و تـشک
1/7-تخت‌خواب یک نفره ساخته شده با ترکیبی از چوب و تئوپان و روکش شده یـا نـشده تـه هر نسبت بدون منبت و بدون رنگ هر عدد 15 دلار
2/7-تخت‌خواب یک نفره ساخته شده بـا تـرکیبی از چـوب و نئوپان روکش شده یا نشده به هر نسبت با منبت و بدون رنگ هر عـدد 25 دلار
3/7-تـخت‌خواب دو نفره ساخته شده با ترکیبی از چوب و نئوپان روکش شده یا نشده به هـر نـسبت بـدون منبت و بدون رنگ هر عدد 25 دلار
4/7-تخت‌خواب دو نفره ساخته شده با ترکیبی از چوب و نئوپان روکـش شـده یا نشده به هر نسبت با منبت و بدون رنگ هر عدد 35 دلار
انواع پاتـختی‌ها دارای کـشو یـا درب و یا کشو و درب تواما میباشند
1/8-انواع پاتختی ساخته شده با ترکیبی از چوب و نئوپان روکش شده یـا نـشده به هر نسبت بدون منبت و بدون رنگ هر عدد 10 دلار
2/8-انواع پاتختی سـاخته شـده بـا ترکیبی از چوب و نئونان روکش شده یا نشده به هر نسبت با منبت و بدون رنگ هـر عـدد 20 دلار
انـواع کمد
1/9-انواع کمد و جالباسی از جنس چوب و نئوپان روکش شده یا نشده بـه هـر نسبت بدون منبت و بدون رنگ هر درب 20 دلار
2/9-انواع کمد جالباسی از جنس چوب و نئوپان روکش شده یا نـشده بـه هر نسبت با منبت و بدون رنگ هر درب 30 دلار
انواع میز توالت
1/10-انواع مـیز تـوالت ساخته شده از چوب و نئوپان روکش شده یـا نـشده بـه هر نسبت بدون منبت و بدون رنگ بـا قـاب آیینه(فاقد قاب آیینه) هر عدد 25 دلار
2/10-انواع میز توالت ساخته شده از چوب و نـئوپان روکـش شده یا نشده به هـر نـسبت و با مـنبت و بـدون رنـگ با قاب آیینه(فاقد قاب آیـینه) هـر عدد 40 دلار
تبصره 1-در صورتیکه روکش بدنه و صفحه میزها جناقی،معرق و یا روکش کـاری شـده و یا امثال آن باشند،به قیمت‌های فـوق به میزان 20%اضافه مـی‌شود.
تـبصره 2-انواع میز توالت میتواند کـشو و یـا درب کشودار و بدون جای پا و یا با جای پا ساخته شده باشند.
انواع بوفه(ویترین)
1/11-انـواع بـوفه ساخته شده با چوب و نـئوپان روکـش شـده یا نشده بـه هـر نسبت بدون رنگ و بـدون مـنبت متر مربع 20 دلار
2/11-انواع بوفه ساخته شده از چوب نئوپان روکش شده یا نشده به هـر نـسبت بدون رنگ با منبت متر مـربع 30 دلار
3/11-انـواع بوفه سـاخته شـده از نـئوپان روکش شده و چوب‌های مـنبت شده با بدنه و یا درب‌های خم‌کاری شده و یا خمره‌ای بدون رنگ هر متر مربع 40 دلار
تـبصره 1-چـنانچه بوفه‌های ذکر شده دارای مجسمه‌های چوبی مـنبت شـده بـاشند،بـه قـیمت‌های پایه آنها 10%اضـافه مـی‌شود.
تبصره 2-در صورتیکه بدنه و صفحه‌ها و درب‌های بوفه‌های ذکر شده دارای روکش جناقی و یا معرق و یا روکش کـاری یـا نـقاشی شده باشند،به قیمت‌های پایه آنها بـه ازایـ هـر مـتر مـربع بـه میزان 25%به نرخ‌های فوق اضافه میشود.
تبصره 3-انواع بوفه‌ها میتوانند در یک قسمت پایین(کف)و یا دو قسمت کف و ویترین بالا و یا یک تکه بلند باشند و دارای کشو و درب نـئوپانی،چوبی و یا شیشه‌ای باشند.همچنین،استفاده از فلز برنز،آلومینیوم یراق آلات و مجسمه‌های فلزی مختلف با جنس‌های مختلف فولادی برنز،مس،شیشه و پارچه بلامانع میباشد.
انواع میز تحریر
1/12-انواع میز تحریر و اداری و کـامپیوتر از جـنس نئوپان با روکش‌های مختلف طبیعی یا شیمیایی(ملامین و غیره)در اشکال و اندازه‌های مختلف با یک یا دو طرف کشو و درب به صورت رنگ شده و کامل از قرار هر متر مربع(مساحت صفحه مـیز)35 دلار
2/12-انـواع میز تحریر و کار مدل استیل(منبت‌کاری شده با صفحه چرم طبیعی یا روکش‌های مختلف و یا معرق‌کاری شده با تزیینات فلزی از جنس‌های مختلف نـظیر بـرنز و مس و آلومینیوم در رنگ‌های مختلف هـر مـتر مربع(مساحت صفحه میز)70 دلار
میزهای تلفن
1/13-انواع میز تلفن چوبی با رنگ و پارچه بدون منبت جای نشیمن هر عدد 10 دلار
2/13-انواع میز تلفن چوبی بـا مـنبت با رنگ و پارچه بـدون جـای نشیمن هر عدد 10 دلار
3/13-انواع میز تلفن چوبی منبت‌دار با جای نشیمن هر عدد 40 دلار
4/13-انواع میز تلفن بدون منبت با جای نشیمن هر عدد 25 دلار
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 67)
مبل و صندلی‌های پایه فلزی
1/14-انواع صندلی بـا پایـه فلزی رنگ شده(پروفیل و یا لوله و غیره)با رویه چرم مصنوعی و یا پارچه هر عدد 10 دلار
2/14-انواع صندلی با پایه فلزی آبکاری شده(کرم یا زرد)با رویه چرم مصنوعی و یا پارچه‌ای هـر عـدد 15 دلار
3/14-انواع صـندلی تحریر و یا منشی(اداری)با پایه فلزی چرخدار با رویه پارچه یا چرم مصنوعی یا بدون دسته بـدون جک گازی هر عدد 20 دلار
4/14-انواع صندلی تحریر با پایه فلزی چـرخدار بـا رویـه پارچه یا چرم مصنوعی دارای جک گازی و حرکات جانبی هر عدد 25 دلار
5/14-انواع صندلی تحریر مدیریت چرخدار با جـک گـازی دارای مکانیزم‌های حرکات به جلو و عقب،با رویه چرم مصنوعی یا پارچه پشـت بـلند دسـته‌دار هر عدد 40 دلار
6/14-انواع مبل‌های پایه فلزی رنگ شده یا آبکاری شده با رویه چرم مـصنوعی یا پارچه با دسته و یا بدون دسته یک نفره هر عدد 40 دلار
7/14-انواع مـبل‌های پایه فلزی رنگ شـده یـا آبکاری شده با رویه چرم مصنوعی یا پارچه با دسته و یا بدون دسته دو نفره هر عدد 60 دلار
8/14-انواع مبل‌های پایه فلزی رنگ شده یا آبکاری شده با رویه چرم مصنوعی یا پارچـه با دسته و یا بدون دسته سه نفره هر عدد 80 دلار
انواع فایل
1/15-انواع فایل ساخته شده از چوب نئوپان با انواع روکش‌های طبیعی یا مصنوعی(ملامینه)رنگ شده کامل هر کشو 5 دلار
انواع فـریم قـاب چوبی
1/16-انواع فریم چوبی قاب به صورت منبت‌کاری شده با دست بدون رنگ (به صورت قاب شده یا شمش)تا عرض پنج سانتیمتر از قرار هر متر طول یک و نیم دلار.بـا اضـافه شدن هر سانتیمتر به عرض،به قیمت آن در هر متر طول مبلغ پنجاه سنت اضافه میشود.
2/16-انواع فریم چوبی قاب به صورت منبت‌کاری شده با دست بدون رنگ (به صـورت قـاب شده یا شمش،تا عرض پنج سانتیمتر از قرار هر متر طول 5 دلار و با اضافه شدن هر سانتیمتر به عرض،به قیمت آن مبلغ 40/1 دلار (یک دلار و چهل سنت)اضافه میشود.
3/16-انواع فـریم قـاب چـوبی با انواع نقش‌های خمیری بـدون رنـگ تـا عرض پنج سانتیمتر از قرار هر متر طول دو دلار و با اضافه شدن هر سانتیمتر به عرض،به قیمت آن در هر متر طول مبلغ شـصت دلار اضـافه مـی‌شود.
انواع صندلی چوبی اداری
1/17-انواع صندلی چوبی اداری بـدون دسـته و بدون رنگ و پارچه هر عدد 5 دلار
2/17-انواع صندلی چوبی اداری با دسته و بدون رنگ و پارچه هر عدد 7 دلار
تبصره:در صورتیکه انواع صـندلی اداری رویـه‌کوبی شـده با پارچه صادر گردد، به میزان 20%به قیمت‌های فوق اضـافه میشود.
انواع سرویس نوزاد
1/18-انواع کمد نوزاد ساخته شده از چوب و نئوپان روکش شده یا نشده به هر نـسبت(ابـزار خـورده)بدون رنگ و منبت هر متر مربع 20 دلار
2/18-انواع کمد نوزاد ساخته شـده از چـوب و نئوپان روکش شده یا نشده به هر نسبت با منبت‌کاری بدون رنگ هر متر مربع 30 دلار
3/18-انـواع تـخت نـوزاد ساخته شده از چوب و نئوپان روکش شده یا نشده به هر نسبت بـدون رنـگ و بـدون منبت هر عدد 15 دلار
4/18-انواع تخت نوزاد ساخته شده از چوب و نئوپان روکش شده یا نـشده بـه هـر نسبت با منبت‌کاری بدون رنگ هر عدد 25 دلار
توضیحات
چنانچه هریک از اقلام چوبی این مـصوبه کـه قیمت آنها به صورت رنگ نشده تعیین گردیده است،به صورت رنگاری شـده صـادر گـردد،بابت انواع رنگ به شرح زیر به قیمت‌های آنها اضافه میشود:
1-چنانچه از رنگ‌های سـاده مـانند گردویی،فندقی،خودرنگ،اکلیل طلای و نقره‌ای استفاده گردد،به قیمت‌های رنگ نشده هـر کـالا بـه میزان 20% اضافه میگردد.
2-چنانچهاز رنگ‌های الوان و یا پلی‌استر پوششی و شفاف استفاده گردد، به قیمت‌های رنگ نـشده هـر کالا به میزان 25%اضافه میشود.
3-چنانچه از رنگ‌های پتینه(نو و کهنه)و یا ورق طـلا اسـتفاده گـردد،به قیمت‌های رنگ نشده هر کالا به میزان 40%اضافه میشود.
عصاره و پودر عصاره شیرین‌بیان
1-انواع پودر عـصاره شـیرین‌بیان هـر کیلوگرم 65/1 دلار
2-انواع عصاره شیرین‌بیان قالبی هر کیلوگرم 30/1 دلار
3-انواع عصاره شیرین‌بیان خمیری(مـایع)هـر کیلوگرم 10/1 دلار
ظروف چینی
ظروف چینی سفید ساده و گلدار هر تن 1200 دلار
تصویبنامه هیات وزیران در خصوص تغییرات سـود بـازرگانی و شرایط ورود برخی کالاها
هیات وزیران در جلسات مورخ 8/8/1379 و 25/8/1379 بنا به پیشنهاد مشترک وزارتـخانه‌های بـازرگانی و صنایع و به استناد ماده 4 قانون مقررات صـادرات و واردات-مـصوب 1372-و بـند ب ماده 2
نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (صفحه 68)
قانون امور گمرکی-مصوب 1350-تصویب کـرد کـه سود بازرگانی و شرایط ورود تعرفه‌های مندرج در جداول زیر جایگزین بخش مربوط از جداول سود بـازرگانی و شـرایط ورود کالاهای وارداتی،موضوع تصویبنامه شـماره 68612/ت 22171 هــ مورخ 16/1 1379 شـود.یـادآوری مـی‌کند که مقررات مزبور از تاریخ 1/9/1379 لازم الاجرا خـواهد بـود.
فهرست تغییرات جداول مقررات صادرات و واردات(مصوب 8/8/1379)
منبع:آدرس مقاله در پایگاه مجلات تخصصی نور: نامه اتاق بازرگانی » دی 1379 - شماره 393 (از صفحه 59 تا 70)
سنگ گرانیت
فروش گرانیت نطنز
جهت خرید گرانیت نطنز با شماره تلفن 09134090995 تماس بگیرید
یکی از پوشش های مناسب در ساختمان که استفاده ازآن روز به روزبیشتر می شود ،سنگ است لذا متخصصین امر ساخت وساز دلایل مناسب بودن سنگ را در نمای ساختمان در چند مورد خلاصه کرده اند که عبارتند از :
1- عدم تغییر رنگ و جذب گرد و غبار
2- مقاومت در برابر رطوبت
3- تنوع در رنگ و جنس
4- اجرای سریع و آسان و تمیز
5- عایق حرارت و بی نیاز از زیر سازی
6- قابلیت اجرا بر روی کلیه سطوح
7- قابلیت ترمیم آسان
8- انعطاف پذیری و قابلیت فرم پذیری مناسب بر روی کلیه سطوح
9- ایده ال برای دکوراسیون نمای داخل و خارج ساختمان ها ، مغازه ها ،کافی شاپ ها و رستوران ها .
10- فراوانی و در دسترس بودن
11- امکان به وجود آوردن شکل های مورد نظر (دستی و ماشینی )
12- عمر زیاد (در صورت استفاده مناسب)
13- هزینه حفظ و نگهداری نسبتاً کم آن انتخاب ابعاد و جنس سنگ ،بستگی به محل استفاده آن دارد.
سنگ هایی که در نمای خارجی مصرف می شود باید در مقابل عوامل جوی مانند تابش خورشید،باران ،گاز های موجود در هوا و & مقاوم باشند . در نما سازی از نوع سنگ ممکن است فقط از یک نوع سنگ استفاده شود ویا آنکه از چندین سنگ متنوع استفاده شود . با یک طراحی خوب و هماهنگ کردن سنگ ها یا یکدیگر می توان نماهای سنگی بسیار زیبایی در ساختمان به وجود آورد . همچنین همواره باید به این مطلب توجه کرد که استفاده از سنگ ها ی پر دوام و با مقاومت بالا در برابر یخ زدگی و شرایط نا مساعد جوی و محیطی (نور خورشید ،آب و رطوبت ) با بافت و شکل مطلوب ،بدون ترک خوردگی و خلل و فرج وصرفه اقتصادی را نباید از یاد برد.
موارد مصرف سنگ گرانیت
اگر قصد خرید سنگ ساختمانی برای خود را دارید ،با توجه به فضایی از ساختمان که قصد نصب سنگ در آن را دارید باید نوع آن را انتخاب کنید. به طور معمول فضا ها به چند دسته زیر تقسیم میشوند:
نما خارجی
نمای داخلی
کف پله و پاگرد
کف فرش فضاهای داخلی مسکونی
کف فرش فضاهای داخلی تجاری و اداری
کف فرش بام و پیاده رو
سرویس بهداشتی
درپوش دیوارهای محوطه، حیاط و جان پناه بام
سنگ روی کابینت و اپن
نکاتی کاربردی در خصوص انتخاب سنگ ساختمانی مناسب:
انتخاب سنگ ساختمانی مناسب که با شرایط آب و هوایی محیط سازگاری بیشتری داشته باشد تا دوام سازه را تضمین کند نکته هائز اهمیتی است که باید از سوی خریداران آن در نظر گرفته شود.
به دلیل نبود اطلاعات کافی در خصوص سنگ های ساختمانی در بین مصرف کنندگان ،در این نگاره سعی شده باختصار اطلاعاتی کاربردی جهت انتخاب سنگ ساختمانی مناسب ارائه شود.
خریداران سنگ های ساختمانی معمولا با مشکل انتخاب سنگ مناسب روبرو هستند و در اغلب موارد انتخاب خود را بر اساس شنیده های خود از دیگران و معیار های غلط انجام میدهند.در صورتی که با یک انتخاب درست میتوان ماندگاری ، زیبایی و دوام سازه را افزایش داده و هزینه های تعمیرات و بازسازی در آینده را کاهش داد.
اولین نکته ای که در خرید سنگ های ساختمانی باید به آن توجه کرد این است که سنگ یک ماده طبیعی است و از دل زمین استخراج میشود پس بنابراین نباید توقع این را داشت که مانند نئوپان ، سرامیک ،موزاییک و ... با یک محصول یکدست و بدون تغییر در بافت و رنگ و طرح که مصنوع دست انسان هستند مواجه باشیم.
سنگ زیبایی نهفته در دل طبیعت را در خود دارد و کسی که سنگ را به عنوان یک محصول طبیعی انتخاب میکند باید بازی رنگ و طرح آن را نیز بپذیرد.
با توجه به نکته ای که در بالا به آن اشاره شد حال با در نظر گرفتن موارد زیر میتوان سنگ مناسب را انتخاب کرد.
دسته بندی سنگهای موجود در بازار:
تراورتن
گرانیت
مرمریت
چینی
لایم استون
ترا انیکس
سند استون
اونیکس
حال با توجه به تقسیم بندهای فوق و نوع آب و هوای هر منطقه میتوان سنگ مناسب را انتخاب کرد.
توجه: یک روش سریع برای پی بردن به جنس مناسب سنگ و عاری از ترک بودن آن این است که پس از ضربه زدن به سنگ توسط یه شیئ فلزی یا سنگی صدایی شبیه بی صدای ضربه زدن به شیشه از آن شنیده شود.
جهت خرید گرانیت الموت با شماره تلفن 09134090995 تماس بگیرید
سنگ های مناسب برای نمای خارجی :
سنگ های تراورتن ,گرانیت و سند استون از جمله سنگهای مناسب برای نمای خارجی ساختمان میباشند.
تراورتن ها
مقاومت خوبی در برابر سرما ،گرما،اشعه UVنور خورشید و رطوبت ، نسبت به سایر انواع سنگها دارند.
البته اکثر گرانیت ها نیز دارای این خصوصیات هستند اما بعضا رطوبت هوا ممکن است باعث اکسید شدن کانی های آهن موجود در سنگ شده و موجب نازیبا شدن ظاهر سنگ شود. و در بعضی از انواع تیره آنها نور خورشید موجب از دست رفتن رنگ طبیعی سنگ شود.
این نکته نیز هائز اهمیت است که در دو دهه اخیربا توجه به پیشرفت ماشینالات استخراج و فرآوری سنگهای ساختمانی،معادن سنگ ساختمانی ،بخصوص تراورتن دارای گسترش چشمگیری در ایران شده است و در نتیجه کارخانجات سنگبری که سنگ تراورتن را فرآوری میکنند نیز تعدادشان افزایش یافته است . سنگ تراورتن با توجه به تنوع زیادی که در رنگ و در طرح های زیبای طبیعی در خود دارد توانسته جایگاه ویژه ای در بین سایر انواع سنگها به خود اختصاص دهد.آهکی بودن و تخلخل سنگ تراورتن که یکی از شاخصه های آن نیز به شمار میرود، کمک میکند تا به خوبی با سیمان چسبندگی ایجاد کند و در نتیجه ماندگاری آن روی نما به خوبی حفظ شود.به همین جهت استفاده از انواع سنگ تراورتن برای نمای خارجی رواج بیشتری پیدا کرده است.
البته باید در نظر گرفته شود که روش نصب سنگ برای نمای خارجی با بقیه موارد فرق میکند. با توجه به اختلاف دمای محیط بیرون در شب و روز و تغییرات فصول و در نتیجه انبساط و انقباض سنگ ،اگر از روش نصب دوغاب سیمان استفاده شده باشد احتمال کنده شدن سنگ از روی نما وجود دارد بنابراین با اسکوپ کردن پشت سنگ آن را روی نما محکم میکنند در غیر اینصورت باید اندکی بعد از نصب جهت جلو گیری از ریزش سنگها،تک تک آنها را به نما پیچ کرد.که ظاهر خوبی ندارد پس بهتر است هزینه ای که قرار است بعداز نصب صرف این کار شود قبل از نصب صرف اسکوپ کردن آن شود. روش دیگر روش خشکه چینی است، که در این روش با استفاده از پروفیل و نبشی های فلزی پشت کار را شاسی کشی کرده و سنگ را که بصورت تایل میباشد بوسیله گیره روی شاسی محکم میکنند.
سنگ های مناسب برای نمای داخلی
و تقریبا تمام سنگها را میتوان برای دیوار های داخلی ساختمان بکار برد و این به این خاطر است که سنگ در معرض ناملایمات جوی قرار ندارد.
با این حال ممکن است در طراحی فضاهای داخلی ما محدودیت هایی در رنگ و ابعاد سنگها (به دلیل ناکافی بودن نور طبیعی فضا و...)داشته باشیم و یا عواملی همچون رطوبت زیاد، نیاز به نظافت مکرر محیط و اهمیت داشتن سختی در مقابل سایش و براقییت ساب سطح سنگ، انتخاب ما را محدود تر کنند.
با اینکه امروزه مرمریت ها به دلیل جلا پذیری خوب و تنوع زیادشان در رنگ و طرح و قیمت، طرفدار زیادی در سنگکاریهای داخل دارند، نمیتوان از زیبایی و تنوع
.
راه پله و پاگرد:
انتخاب سنگ مناسب برای این قسمت از ساختمان بسیار هائز اهمیت است.
معمولا استفاده از سنگهای گرانیت به دلیل مقاومت بالا در مقابل سایش ، رطوبت و ضربه ،بسیار معمول است
اما با این حال تعدادی از مرمریت ها (مانند مرمریت خوی، خوبسنگان، صلصالی ، کوثر، گلبهار، و...) و لایم استون ها(مانند گوهره و بوژان) نیز برای استفاده در راه پله ها توصیه میشوند.
خصوصیات سنگ های گرانیت
بیشتر گرانیت ها سخت و چگال هستند و به این ترتیب جزو مصالح بادوام ساختمانی قرار می گیرند
. در برابر نفوذ آب و اثر ضربه مقاومند و محیط های صنعتی را به خوبی تحمل می نمایند . ظاهر گرانیت متأثر از کار انجام شده برروی سطح نهایی آن است که ممکن است چکشی ، کلنگی ، تیشه ای یا صیقلی باشد . بهترین نمای سنگ گرانیت حالت صیقلی آن است که زیبایی رنگ و انعکاس کریستال های آن را نمایش می دهد . سطح گرانیت بر اثر حرارت و تفاوت ضریب انبساط و انقباض بین اجزای کریستالی مختلف آن به صورت سوخته در می آید . استفاده تلفیقی از گرانیت صیقلی و سوخته در ساختمان به علت تضاد ، زیبایی جالبی پدید می آورد. در ایران معادن بسیاری وجود دارد که سنگ های گرانیت با رنگ های مختلف از آنها استخراج می شوند .سنگ گرانیت به علت هزینه سنگین استخراج ، برش و صیقل ، نسبتاًگران است به همین دلیل بیشتر در نمای ساختمان های مهم به کار برده می شود . از این سنگ برای کف سازی ، پیاده روسازی و راه سازی نیز استفاده می گردد.
سنگ گرانیت ساختمانی ( Granito Stone ) سنگی است سیاه با دانه هایی سفید. طرحی بسیار زیبا که در سنگهای گرانیتی دیده می شود.
یکی از تفاوتهای این سنگ با سنگ گرانیت در این است که به علت عدم وجود خلل و فرج در اینگونه سنگها و جذب بسیار پایین آب در آنها می تواند در بسیاری از آشپزخانه ها و یا سرویس های بهداشتی و یا سالنها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین عدم نیاز به گرانیت بر جهت شکل دادن به این سنگها نیز خود پارامتری بسیار مهم و عالی برای اینگونه سنگها است.
انواع سنگ های گرانیت :
گرانیت به خاطر ظهور زیاد آن در طبیعت بسیار شناخته شده است (در ایران کوه‌های سهند، سبلان، رشته‌کوه الوند در غرب، شیرکوه یزد و جنوب خراسان و کوه تفتان از منابع مهم گرانیت به شمار می‌آیند)
چرا استفاده از سنگ گرانیت می تواند برای شما مناسب باشد.
۱.گرانیت، سنگی محکم و بادوام
گرانیت که از جمله سنگ های آذرین به شمار می رود، یکی از مهمترین سنگ های طبیعی می باشد؛ به طوریکه در رتبه بندی، از نظر سختی، بعد از الماس قرار می گیرد. سنگ گرانیت بر اثر سرد و جامد شدن تدریجی مواد مذاب (ماگما) در زیر سطح زمین به وجود می آید. این سنگ، از دانه های رنگی ریزی تشکیل شده که با چشم غیرمسلح قابل دیدن است. سختی گرانیت از طرفی باعث شده تا این سنگ در برابر خش خوردگی، ضربه و بریده شدن مقاوم باشد، و از طرف دیگر باعث شده تا برش و فراوری این سنگ بسیار مشکل و زمان بر باشد. در صورتی که گرانیت به درستی نصب و جایگذاری شود، سنگی برای تمام عمر خواهد بود و تقریبا هرگز به تعویض نیاز پیدا نخواهد کرد.
۲.جذب پایین
جذب آب گرانیت بسیار پایین می باشد؛ به همین دلیل این سنگ برای استفاده در محیط هایی مانند آشپزخانه یا مناطق بارانی و مرطوب که سطح آن با آب مجاورت دائمی دارد مناسب می باشد.
علاوه بر این، گرانیت در برابر مواد شیمیایی مانند اسید ها و رنگ نیز بسیار مقاوم است. هرچند، مجاورت دائم این سنگ با مواد شیمیایی خورنده می تواند باعث آسیب به سطح آن شود.
به علت جذب پایین، سنگ گرانیت جرم نمی گیرد و در نتیجه با گذر زمان تغییر رنگ نمی دهد.
۳.مقاوم در برابر حرارت
گرانیت در مواجهه با حرارت بالا، آب نشده و تغییر شکل نمی دهد. این سنگ یکی از مقاوم ترین سنگ ها نسبت به حرارت می باشد و به همین علت به کار بردن آن در مناطق بسیار گرم یا مکان هایی مانند کابینت آشپزخانه که در معرض حرارت بالا قرار دارد بسیار مناسب است. هرچند توصیه می شود سطح گرانیت را به طور مداوم در معرض حرارت بسیار بالا قرار ندهید چرا که سطح رویی آن گرم شده، در حالی که سطح زیرین آن سرد می ماند که این مسئله می تواند باعث شکسته شدن یا ترک خوردن آن شود.
۴.نظافت آسان
نگهداری و تمیز کردن سنگ گرانیت بسیار آسان است. این ویژگی دو دلیل دارد. اول، به علت جذب پایین این سنگ، که به این مسئله در مورد دوم اشاره شد و دوم، تخلخل کمتر و تراکم بیشتر گرانیت نسبت به سایر سنگ های طبیعی.
۵.گرانیت، از دل طبیعت
امروزه استفاده از مواد مختلف طبیعی به جای مواد شیمیایی و مصنوعی بسیار توصیه می شود؛ چرا که مواجهه روزانه انسان با این مواد با طبیعت انسان سازگاری داشته و به سلامت روحی و جسمی وی کمک می کند. استفاده از مصالح طبیعی مانند سنگ نیز می تواند همین تاثیر را بر انسان داشته باشد. سنگ گرانیت نیز مانند سایر سنگ های طبیعی از انرژی و خاصیت طبیعی برخوردار بوده و استفاده از آن در محیط گزینه ی مناسبی می باشد.
۶.تنوع بالا در طرح و رنگ
گرانیت از تعداد زیادی کریستال های متنوع تشکیل شده است؛ به همین دلیل گزینه های بسیار متنوعی در طراحی فراهم می کند. رایج ترین رنگ ها در گرانیت، سفید، خاکستری، مشکی، صورتی و نارنجی می باشد. همچنین رنگ هایی مانند قهوه ای، سبز یا آبی را می توان در بعضی گرانیت ها مشاهده نمود. رنگ گرانیت را مواد تشکیل دهنده آن مشخص می کند که در ادامه به آن ها اشاره شده است.
گرانیت سنگی است که از سرد شدن توده‌های مذاب سنگها تشکیل گردیده است. سنگ گرانیت سمبل سختی، مقاومت و دوام است. گرانیتها بدلیل سختی زیاد، داشتن زیبایی خیره کننده، مقاومت بالا، دوام و ماندگاری و تنوع طرح و رنگ توانسته است جایگاه خوبی در صنعت سنگ و ساختمان برای خود باز کند. روش استخراج سنگهای گرانیتی به صورت چال موازی یا سیم برش الماسه است.
سنگ ساختمانی سنگ گرانیت سنگ تراورتن سنگ مرمر سنگ مرمریت
از آنجائیکه سختی گرانیت بالا میباشد لذا هزینه برش و فرآوری سنگهای گرانیتی بیشتر از سنگهای آهکی میباشد و گرانیتها از نظر یکنواختی رنگ نسبت به سنگهای آهکی مزیت دارند و همچنین نگهداری آنها راحتر و عمر آنها بیشتر است. گرانیتها به رنگ‌های سفید، خاکستری، پرتقالی، سبز، مشکی، قرمز، دیده میشوند. گرانیت را میتوان در داخل و خارج ساختمان استفاده کرد. همانطور که در نمودار مشاهده میشود در سا ل‌های اخیر به دلیل زیبایی و دوام زیاد این - سنگ، استفاده از آن در ساختمان سازی بیشتر شده و لذا میزان تولیدات معدنی این سنگ نیز با افزایش همراه بوده است.
استفاده از سنگ گرانیت در نمای ساختمان استحکام و دوام و زیبایی نما را تا چندین سال تضمین می نماید که این خصوصیت در بین انواع دیگر سنگهای ساختمانی دیده نمی شود.
در جاهایی که سنگ گرانیت روشن (سفید و کرم) در نمای ساختمان کار می شود، آب برف و باران و رطوبت هوای جذب شده توسط سطح سنگ گرانیت باعث می شود که تا چند روز نما به صورت لکه لکه دیده شود. علت این موضوع جذب آب توسط قسمتی از سطح سنگ و از دست دادن آب توسط قسمتی دیگر از سطح آن است. که البته این موضوع در سنگهای گرانیت تیره تر مانند گرانیت قرمز یزد، گرانیت مشکی نطنز، گرانیت سبز بیرجند و .... اتفاق نمی افتد.
به همین سبب، سنگ گرانیت قرمز یزد، هم از لحاظ زیبایی (رنگ) و هم از لحاظ اسنحکام و دوام، گزینه ی فوق العاده ای برای نماهای بیرونی و درونی ساختمانهاست.
موارد مصرف سنگ های گرانیت
گرانیتها هم به صورت خرد شده و به صورت قواره مورد استفاده قرار می گیرند. در حالت خرد شده معمولا در اجزاء بتون، در جاده سازی، زیرسازی راه آهن، تزئین پیاده روها ، . . . کاربرد دارد. به صورت قواره در سنگ ساختمانی در قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمانها و در بناها یا دیواره ها ، در مجسمه سازی، زیربنای تأسیسات اسکله ها، سنگ فرش خیابانها و .. کاربرد دارد. گرانیتها به علت سختی زیاد، شفافیت، زیبایی خیره کننده، تنوع رنگها و طرح ها در بازار جهانی به عنوان یک سنگ تزئینی گران قیمت مورد استفاده قرار می گیرد. گرانیتهای روشن و قرمز و صورتی به علت رنگ، بسیار ارزنده است و در بازار جهانی جایگاه ویژه ای دارد.
سنگ گرانیت به علت سختی زیاد تا چندین سال قبل، قابل بهره برداری و استحصال به صورت پلاک نبود، ولی با پیشرفت علم مواد و بحث تکنولوژی الماسه و بکارگیری آن در این صنعت ، مصرف این سنگ نیز رواج چشمگیری یافته است.
بهترین استفاده از گرانیت موقعی است که بخواهیم از مقاومت بالای این سنگ در مقابل فشار و گرما و سرما و سایش استفاده کنیم مثلاً به عنوان کیوبیک و در ابعاد ۱۰×۱۰×۱۰ و یا ابعاد کوچکتر و بزرگتر در حجم بسیار بالایی به عنوان سنگفرش در کشورهایی که تفاوت حداقل و حداکثر دمای بسیار زیادی دارند، استفاده می شود. در کشور نروژ سطح خیابانهای زیادی از سنگ گرانیت کیوبیک پوشش داده شده و یا استفاده از این سنگ به عنوان جدول و پله خارجی (البته با سطح غیر صاف) در فضای خارجی بسیار رایج است.
در فضای داخلی هم استفاده از گرانیت در کف و بدنه به علت طول عمر بسیار بالا و مقاومت خوب در مقابل سایش قابل استفاده است. البته این مزایا برای ساختمانهای اداری و عمومی و یا در ساختمانهای خصوصی در قسمت های عمومی بیشترین تطابق را دارد.
یکی از پوشش های مناسب در ساختمان که استفاده ازآن روز به روز بیشتر می شود، سنگ است لذا متخصصین امر ساخت وساز
دلایل مناسب بودن سنگ را در نمای ساختمان در چند مورد خلاصه کرده اند که عبارتند از:
عدم تغییر رنگ و جذب گرد و غبار
مقاومت در برابر رطوبت
تنوع در رنگ و جنس
اجرای سریع و آسان و تمیز
عایق حرارت و بی نیاز از زیر سازی
قابلیت اجرا بر روی کلیه سطوح
قابلیت ترمیم آسان
انعطاف پذیری و قابلیت فرم پذیری مناسب بر روی کلیه سطوح
ایده ال برای دکوراسیون نمای داخل و خارج ساختمان ها ، مغازه ها ،کافی شاپ ها و رستوران ها
فراوانی و در دسترس بودن
عمر طولانی
هزینه حفظ و نگهداری نسبتاً کم
سنگ گرانیت چیست؟
سنگ گرانیت گونه ای سنگ آذرین درونی است که از سرد شدن توده های مذاب شکل گرفته است. کانی اصلی تشکیل دهنده گرانیت ها فلدسپات، کوارتز، میکا و ... است. گرانیت ها سنگ هایی بسیار سخت و جلا پذیرند. دارای مقاومت فشاری بالایی می باشند. جرم حجمی متوسط آن حدود 2.6 تن بر متر مکعب است. گرانیت ها از لحاظ ظاهری بافت یکدستی دارند و بیشتر به رنگ خاکستری، قرمز، صورتی و سبز (به علت وجود فلدسپات ها) یافت می شوند. مقاومت فشاری گرانیت بین 100 تا 300 مگاپاسکال است و جذب آب آن معمولا زیر یک درصد است; تخلخل بسیار کمی دارد و در برابر حرارت مقاومت خوبی نشان می دهد. سنگ گرانیت را بیشتر در جاهایی که مقاومت فشاری از اهمیت زیادی برخوردار است مورد استفاده قرار می گیرد زیرا باید در مقابل سرما و گرما و سایش دوام بیشتری داشته باشد مانند سنگفرش خیابان ها، پیاده روها، اسکله ها و ... . همچنین سنگ گرانیت در فضای های داخلی در کف و بدنه که در معرض سایش بیشتری قرار دارند بسیار کاربرد دارد. این مزایا باعث شده تا استفاده از سنگ گرانیت ساختمان های اداری، تجاری و آموزشی یا در قسمت های مشاعات ساختمان های مسکونی افزایش یابد. سنگ گرانیت در نما حتما باید با استفاده از اسکوپ نصب گردد زیرا جذب آب آن پایین است و عدم چسبندگی آن با دوغاب، احتمال جدا شدن از نما را بدنبال دارد. استفاده از سنگ گرانیت برای سنگ فرش کردن کف فضاها به صورت سائیده توصیه نمی شود. زیرا باعث لغزندگی سطح شده فلذا استفاده از سنگ گرانیت در این فضاها باید به صورت ناصاف، فلیم شده و تیشه ای باشد.
سنگ گرانیت اسپراخان سنگی شبه گرانیت با زمینه رنگ صورتی مایل به خاکستری است که ساب پذیری خوبی ندارد. کاربرد آن در پایه و پی ساختمان، جدول سنگی، سنگفرش محوطه، پارک ها و پیاده روها می باشد. سنگ اسپراخان از سنگ های قدیمی است که در آثار باستانی مخصوصا در شمال غرب کشور ب وفور استفاده شده است.
گرانیت یکی از محکم‌ترین و سخت‌ترین سنگها میباشد و به همین دلیل به عنوان مصالح ساختمانی به صورت گسترده‌ای استفاده میشود. مقاومت و سختی بالای این سنگ این امکان را فراهم میکند که در آزمایشگاه‌ها ، محیط های صنعتی و تجاری به کار برده شود.
سنگ های گرانیت اغلب در فضاهای باز مانند نمای ساختمان ها، پله ها،حیاط منازل، سنگفرش خیابان ها، پیاده روها و محوطه ها و همچنین جهت پیشخوان آشپزخانه، کاشی کف،پلکان، استخر و سونا و بسیاری از مواردی که جنبه تزئینی دارد استفاده می شود. قطعات گرانیت می تواند دارای سطح ناهموار باشد و یا تمام سطوح آن پرداخت شده باشد. سنگفرش های گرانیتی برای یک جاده باریک رنگین و یا حیاط منازل کاربرد دارد. گرانیت بیشتر در پیاده رو خیابان ها استفاده می شود که بسیار بادوام هستند. این سنگ ها ظاهر تزئینی زیبایی به وجود می آورد. ترکیب سنگ های طبیعی رنگارنگ با طراحی هنرمندانه و تخصصی نتیجه منحصر بفرد و بادوامی را ایجاد می کند.
سنگ های گرانیت با توجه به رنگ ها و بافت های گوناگون خود برای ایجاد طرح ها و فرم ها امکانات کم نظیری را در اختیار طراحان قرار می دهند. در عین حال با توجه به ویژگی های ذاتی سنگ گرانیت از قبیل استحکام بالا و مقاومت بسیار زیاد در برابر فرسایش و عوارض طبیعی بهترین گزینه برای معمارانی است که برای کارایی جایگاه ویژه ای قائلند. ویژگی های فیزیکی سنگ گرانیت از جمله استحکام بالا، مقاومت در برابر فرسایش، جذب آب ناچیز در کنار تنوع در ظاهر و رنگبندی، گرانیت را به یکی از محبوب ترین و پر کاربردترین مصالح پایدار ساختمانی مبدل ساخته و هزاران سال است که از آن برای فضاهای داخلی و خارجی ساختمان ها استفاده می شود.
انواع سنگ گرانیت ؟
از انواع سنگ گرانیت ساختمانی می توان گابرو ، دیاباز ، که اصطلاحا به آن گرانیت سیاه هم می گویند، نام برد.
گرانیتها به دلیل سختی زیاد، شفافیت، زیبایی خیره‌کننده، تنوع طرح و رنگ و کنتراست زیبایی رنگها اخیراَ به عنوان یک سنگ تزئینی لوکس و گران‌قیمت در بازار جهانی مطرح گردیده‌اند.
رنگ گرانیت معمولاً توسط نوع و مقدار فلدسپات آن کنترل میشود و ممکن است به رنگ خاکستری- صورتی کمرنگ تا صورتی و یا قرمز دیده شود. در صورت عدم حضور رنگ صورتی، دامنه رنگها از خاکستری روشن تا تیره و به طور عمده توسط نسبت فلدسپات و کوارتز به بیوتیت و هرونبلند تعیین میگردد.
گرانیتهای روشن و قرمز و صورتی به دلیل رنگ صورتی یا قرمز خود بسیار ارزنده هستند . و در بازار جهانی جایگاه ویژه‌ای دارند. گرانیتهای خاکستری بر حسب درجه تیرگی و روشنی و اندازه کانی‌ها دارای مرغوبیت متغیری هستند.
باید توجه داشت که انواع گرانیتها به خاطر وجود کوراتز با سختی 7، هورنبلند با سختی 5 تا 5/6 از سنگهای سخت محسوب میشوند. این عامل سبب بالا رفتن هزینه استخراج، برش و پرداخت میگردد. و نسبت به سایر سنگهای ساختمانی گران تمام میشوند.
بیشتر گرانیت ها سخت و چگال هستند و به این ترتیب جزو مصالح بادوام ساختمانی قرار می گیرند . در برابر نفوذ آب و اثر ضربه مقاومند و محیط های صنعتی را به خوبی تحمل می نمایند . ظاهر گرانیت متأثر از کار انجام شده برروی سطح نهایی آن است که ممکن است چکشی ، کلنگی ، تیشه ای یا صیقلی باشد .
از انواع سنگ های آذرین بوده و بسیار سخت و محکم، بادوام، زبر و بسیار جلا پذیر است. ساب زدن و جلاپذیری از ساب معمولی و نمای سنگی تا مرحله اینه ای امکان پذیر است. گرانیت خرد شده را برای تهیه بتن زیرسازی جاده و راه آهن و سنگ ساختمانی آن را برای بناهای یادبود، زیربنای تاسیسات، تزئینات داخل و خارج ساختمان و کف سازی به کار می برند. از انواع گرانیت ساختمانی می توان گابرو، دیاباز، که اصطلاحا به آن گرانیت سیاه هم می گویند نام برد.