در این مقاله که توسط خانم شفیع زاده معلم خصوصی ریاضی در اصفهان نوشته شده به آشنایی با روش های تدریس سنتی و فعال در جهان امروز میپردازیم و به زودی در یک مقاله مفصل به بررسی کلاس ریاضی آنلاین که بعد از شیوع بیماری کرونا در جهان متداول شد میپردازیم.
همه انسانها به تعلیم و تربیت نیازمند هستند. امروزه آموزش بخش زیادی از زندگی انسان ها را در بر گرفته است . همه ما لحظاتی را تجربه کرده ایم که نشستن در کلاس، گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ،حفظ کردن طوطی وار مطالب درسی ، اضطراب و نگرانی ناشی از امتحان، تنبیه و توبیخ معلمان و والدین چه فیزیکی و چه روانی موجب بیزاری و انزجار ما از کلاس های آموزشی می شد . دلیل آن چیست ؟
به چه دلیل با تعطیل شدن مدارس و تغیر روش آموزشی به روش آنلاین برق شادی را در چشمان دانش آموزان می دیدیم؟
چرا فعالیتهای مدارس نتوانست دانش آموزان را سر ذوق آورد؟ چه کسی مقصر است؟ دانش آموز ،والدین ،معلم یا هر سه ؟ آیا ما توانسته ایم بهترین امکانات آموزش برای دانش آموزانمان فراهم کنیم ؟
آیا در جهت کشف استعدادهای دانش آموزان قدمی برداشته ایم؟
آیا روشهای تدریس منطبق بر نیازهای شاگردانمان بود؟ آیا آموزش و پرورش کشورمان راهی برای توانمندسازی معلم و دانش آموز ارائه داد؟ آیا با روشهای تدریس در جهان آشنا هستیم؟آیا به شناخت دانش آموزان دست یافته ایم تا بتوانیم برای آنها راهکارهای مختلف ارائه دهیم؟آیا آموزش و پرورش نقش حمایتگری خود را به درستی ایفا کرده است؟ آیا والدین مسئولیتهای خود را در قبال آموزش و پرورش انجام داده اند؟پاسخ به این سوالات راهگشا خواهد بود، در این نوشتار می خواهیم به روشهای تدریس در ایران اشاره کنیم:
در کلاس های ریاضی کشور ما ایران، دو شیوه تدریس وجود دارد: سنتی ) غیر فعال ( و فعال تدریس در ایران روش سنتی یا غیر فعال دراین شیوه نتیجه بسیار مهم است و از سالهای دور در مدرسه های ایران تدریس شده است. بزرگترین ضعف این شیوه این است که دانش آموز در حین تدریس مشارکتی با آموزگار ندارد.
در این شیوه مراحل ششگانه زیر انجام می پذیرد.
الف( مرور درس گذشته: همواره بعد از حضور و غیاب دانش آموزان، تکالیف درس قبلی بررسی می شود و درس قبل از شاگردان پرسیده می شود.
ب( آغاز درس جدید: درس جدید با نوشتن عنوان درس روی تخته سیاه آغازمی شود. درس جدید شروع می شود و از دانش آموزان خواسته می شود،ساکت باشند و به صحبتهای آموزگار گوش بدهند.
ج( تفهیم درس به دانش آموزان: مفاهیم و مطالب درس به طور کامل توضیح داده می شود ودر حین تدریس معلم تالش می کند تا با سوال و جوابهایی شاگردان را به سمت یادگیری درس هدایت کند و دانش آموزان درک بهتری ازمطالب بیابند.
د(جمع بندی وبیان نکات مهم و کلیدی درس: دراین مرحله معلم به جمع بندی مطالب می پردازد و اطالعات را برای دانش آموزان دسته بندی می کند. ه(حل تمرین های مرتبط با درس جدید معلم تمرین هایی مربوط به درس جدید را دراختیار شاگردان قرار می دهد و ازدانش آموزان می خواهد تا مسائل را به روشی که خود درکالس آموزش داده است،حل کنند. دراین مرحله دانش آموزان فردی کارمی کنند. ی(مشخص نمودن تکالیف منزل پس از حل مسائل توسط دانش آموزان و بررسی آنها تکالیفی برای تمرین بیشتر توسط معلم ارائه می گردد که این تکالیف درمنزل توسط دانش آموزان انجام می گردد. تدریس در ایران روش فعال در این شیوه که از سال هزارو سیصد و هفتاد و پنج در ایران با تغییر برنامه های درسی به وجود آمد.
این شیوه فرآیند محور می باشد و شامل مراحل ششگانه زیر است
الف( مرور درس گذشته: همواره بعد از حضور و غیاب دانش آموزان، تکالیف درس قبلی بررسی می شود و درس قبل از شاگردان پرسیده می شود.
ب ) بیان درس جدید: درس جدید با سوالی کلیدی و چالش بر انگیر توسط معلم یا دانش آموزان آغاز می شود، این سوال محور اصلی درس ریاضی این جلسه را رقم می زند.
ج( مرحله کاوشگری: دانش آموزان به صورت فردی یاگروهی با راهنماییهای معلمشان از طریق گفتگو ،مطالعه و آزمایش پاسخ مسئله را می یابند و راه حلهای مختلف حل مساله را ارائه می دهند.
د( تحلیل راه حلها: پس ازدریافت راه حلهای مختلف از دانش آموزان با کمک خودشان ،ابعاد درس وراه حلها بیان می شود.
ه( مرحله حل تمرین معلم از طریق ارزشیابی مستمر مطمئن می شود که دانش آموزانش مطالب را در چه حدی درک کرده اند،برای تثبیت مطالب تمرینهایی توسط برخی از دانش آموزان حل می شود و دانش آموزان آنهارا توضیح می دهند.
ی( ارائه ی تکالیف بارویکردی تمرینی وکاوشگری: پس ازاطمینان ازیادگیری دانش آموزان ، تکلیف درسی با توجه به تفاوت های فردی دردوسطح تمرینی وکاوشگری ارائه می شود.
تدریس فعال بر فعالیت دانش آموزان تاکید دارد و در این فرآیند دانش آموز در جریان یاددهی – یادگیری نقش فعالی بر عهده دارد . تمرینها را حل می کند و با استفاده از راهنمایی های معلم تجربه می اندوزد .
در این روش بین معلم و شاگرد تعامل ایجاد می شود. در شیوه های فعال آموزگار نقش راهنما را به عهده دارد. در حالی که در شیوه های غیر فعال وظیفه اصلی به عهده آموزگاراست. در این روش شاگرد نقش اصلی را خود به عهده دارد ،مطالب مورد بحث را یاد خواهد گرفت چون که به طور مستقیم در جریان تدریس قرار می گیرد و تجربه می اندوزد. در روش های فعال مهارت های ذهنی سطح باال نظیر فهم ، کاربرد ، تجزیه و تحلیل ، ترکیب و قضاوت و ارزشیابی تقویت می گردد . در این روش ها معمو اال روابط گروهی تقویت می گردد . دانش آموزان با فعالیت در گروههای مختلف و گفتگو با یکدیگر و نتیجه گیری در خصوص موضوعات مختلف با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا می شوند . در این روش ماهیگیری به دانش آموز یاد می دهد به او ماهی نمی دهد. او ذهن را از تعادل و سکون و ارضای موجود خارج می کند تا خود فرد از طریق قانون طبیعی و اصل تعادل جویی به تعادل دست یابد .
روش تدریس فعال ویژگیهای دیگری نیز دارد که اکنون آنها اشاره می شود :
- باعث پیشرفت قدرت بیان و استدالل شاگردان می شود .
- آموزش برای دانش آموزان امری لذت بخش می باشد .
- توانایی دانش آموزان در حل مسائل ریاضی بیشترمی شود.
- خالقیت دانش آموزان را افزایش می دهد .
- اثرات مثبتی بر افزایش مسئولیت پذیری دانش آموزان دارد .
- باعث رشد ابعاد مختلف شخصیت دانش آموزان می شود.
- دانش آموزان در کنار یکدیگر شراکت و همیاری یاد می گیرند .
- باعث تقویت ارتباط بین دانش آموزان با یکدیگر و آموزگار با دانش آموزان می شود .
تفاوت روش های فعال با روش های غیر فعال
- در روش فعال، یادگیری ازتغییرات تجربه بر اثر رفتار یاد گیرنده حاصل می شود اما در روش سنتی، یادگیری از تغییرات رفتار یاد گیرنده بر اثر تجربه معلم به دست می آید.
- در روش فعال یادگیری تابع تحول ذهنی کودک است اما در روش سنتی تحول ذهنی تابع یادگیری کودک است.
- در روش فعال ،تحول روانی توضیح دهنده یادگیری است اما در روش سنتی برعکس می باشد.
- در روش فعال ،یادگیری واقعی یعنی فرآیند تغییر دادن ادراکات و در روش سنتی یادگیری واقعی یعنی انبار کردن ادراکات.
- در روش فعال، یادگیری فعالیتی است که از فراگیرنده سر می زند و دائماا در حال تغییر است .
اما در روش سنتی، یادگیری فعالیتی است که از معلم سر می زند و دائماا در حال متراکم کردن در ذهن است.
- در روش فعال ،یادگیرنده منبع اصلی تحول خویش است. اما در روش سنتی، معلم منبع اصلی تحول یاد گیرنده است .
- در روش فعال ،هدایت فرآیند یادگیری مهم است . اما در روش سنتی، هدایت یادگیرندگان مهم است. - در روش فعال محیط یادگیری مهم است . اما در روش سنتی، ویژگی های فیزیکی یادگیری مهم است. - در روش فعال ،معلم تکالیف یادگیری را به تبع تکالیف تحول کودک برمی گزیند .
اما در روش سنتی، معلم تکالیف یادگیری را به تبع تکالیف و انتظارات بزرگسال برمی گزیند .
- در روش فعال ،یادگیری بر پایه اکتشاف است . اما در روش سنتی، یادگیری بر پایه انتقال است . روش فعال و سنتی که در ایران انجام می گیرد معرف حضور شما عزیزان شدند، متاسفانه روش سنتی با توجه به نقاط ضعفی که دارد همچنان توسط معلمان ارائه می گردد و معلمان کمی از روش فعال استفاده می کنند.
گروه آموزشی ما با سالها تجربه وارائه بهترین شیوه های تدریس خصوصی ریاضی در اصفهان در کنار شما و فرزندانتان این راه را برای شما هموار می سازد...با توجه به توضیحات داده شده در مورد روشهای تدریس نکته مهم این است که دانش آموران با یکدیگر فرق دارند پس تدریس برای هردانش آموزبا دانش آموز دیگر متفاوت است و گروه آموزشی ما با آگاهی کامل از روشهای مختلف برای یادگیری مفهومی درس ریاضی کمک می گیرد.
با ما در ارتباط باشید بهترین را در کنار ما تجربه کنید