گفت و گوی جام جم با خانواده شهید مدافع حرم دهه 70، سجاد زبرجدی سهراب
پشت دیوار یکی از خانه های کوچک محله جوانمرد قصاب در جنوب تهران، همه چیز
بوی دلتنگی می دهد. همه حرف ها به یک اسم می رسند و همه خاطره ها با یاد یک
نفر رنگ می گیرند و زنده می شوند؛ خاطره هایی فراموش نشدنی که هر چند
دقیقه یک بار از راه می رسند و سرک می کشند و سجاد را به یاد اهالی خانه می
آورند؛ شهید دهه هفتادی که به خاطر اعتقاداتش از خیلی چیزها دست کشید و
رفت. حتی از مادر پیری که حالا بشدت دلتنگ اوست، اما زبانی برای بیان
دلتنگی هایش ندارد.
یک سال و دو ماه و 27 روز بعد از شهادت سجاد
زبرجدی سهراب، مهمان خانه اش می شویم؛ مهمان مادر و خواهرش که حالا در نبود
او روزهای دوری را یکی یکی به شب می رسانند. صفیه کمانی مادر 60 ساله
سجاد، خیلی سال پیش وقتی هنوز بچه بوده، افتاده داخل تنور. زبانه های آتش،
زبانش را بند آورده و او حالا سال هاست نمی تواند صحبت کند.
قصه
دلتنگی و عشق به فرزند، اما زبان نمی خواهد. دلتنگی های این مادر وقتی لباس
های سجاد را یکی یکی از پشت پرده گوشه اتاق و ساک سبزرنگی که با خودش به
سوریه برده بود، بیرون می آورد، اشک می شوند و می نشینند روی چهره اش.
این
لباس ها، حالا همه دارایی مادری است که ته تغاری خانه اش کیلومترها دورتر
از او در سوریه به شهادت رسیده؛ دارایی هایی ارزشمند که صفیه خانم هر چند
وقت یک بار سراغشان می رود و تک تک آنها را در آغوش می کشد و می بوسد و می
بوید؛ جوری که انگار سجادش را در آغوش گرفته باشد و ببوسد و ببوید.
داخل
اتاقی که در و دیوارش پر از عکس و نشانی از سجاد است، روبه روی مادر شهیدی
می نشینیم که هروقت دلتنگ می شود سراغ لباس های پسرش می آید، مثل همین
حالا که لباس ها را یکی یکی جلوی ما می گیرد و با زبان بی زبانی می گوید
این لباس سجادش است، این کلاهش، این لباس رزمش، این کمربندش، این بازوبند
قرآنی اش و... .
یادگاری های آخرین فرزند خانه
اینجا
هر چیزی که از سجاد باقی مانده، برای اهالی خانه یک یادگاری ارزشمند است؛
یکی از این یادگاری ها اما یک بوی دیگر می دهد، بوی شهادت. یکی از این
یادگاری ها همان لباسی خاکی رنگی است که لحظه شهادت تن سجاد بوده، همان که
هم جای گلوله دارد و هم رد خون؛ همان که حالا مادر سجاد، به هر کسی که به
خانه اش می آید، یک تکه اش را تبرک می دهد.
این را خواهر سجاد به ما
می گوید؛ فیروزه زبرجدی سهراب که یک سال از سجاد بزرگ تر است و حالا بعد
از شهادت برادر، زینب وار یک رسالت بزرگ را به عهده گرفته؛ این که از برادر
بگوید و زبان ناطق مادر باشد. مادری که خودش زبانی برای گفتن از شیرمردی
که در دامان پرورانده ندارد.
فیروزه اما قبل از این هم رازدار برادر
بوده، رازدار آرزوهایش، برنامه هایش، کارهایش؛ مثلا وقتی اولین بار سجاد
عازم سوریه شده، تنها کسی که می دانسته او واقعا کجاست، فیروزه بوده.
خواهری که سجاد قسمش داده بود از اعزامش به کسی چیزی نگوید و کسی را نگران
نکند: سجاد اولین بار که رفته سوریه، وقتی اینجا بود به کسی چیزی نگفت، گفت
می روم ماموریت کردستان، البته فرمانده پایگاه بسیجش خبر داشت، اما به ما
چیزی نگفته بود. می خواست نگران نشویم.
سجاد اولین بار ماه رمضان
سال 94 رفت سوریه، اما آنجا که رسید، وقتی با فیروزه حرف زد نتوانست رازش
را در دلش نگه دارد و به او گفت به سوریه رفته: به من گفت الان دمشقم. گفتم
سجاد آنجا جنگ است. آنجا چکار می کنی؟ گفت من به عنوان یک سپاهی وظیفه
دارم از مرزهای اسلام دفاع کنم، الان اینجا مرز اسلام است، هر جای دیگری هم
باشد می روم. آن موقع من چون تنهایی از این موضوع باخبر بودم، خیلی نگران
سجاد بودم. ختم قرآن نذر کرده بودم که سجاد سالم برگردد. حتی بعد از برگشتن
سجاد به من گفت که یک بار تیر جوری از کنار گوشم رد شد که داغی اش را حس
کردم، اما همان موقع فهمیدم قسمت نیست این دفعه شهید بشوم.
ماموریت
اول سجاد در سوریه 50 روز طول کشید. او بعد از پایان دوره اش به ایران
برگشت و از وقتی پایش به خانه رسید، دوباره تلاش هایش را برای اعزام شروع
کرد: ما که خبر نداشتیم، اما بعدها از فرمانده اش شنیدیم خیلی برای اعزام
دوباره اصرار داشته، حتی به فرمانده اش گفته بوده به دلم افتاده این دفعه
شهید می شوم، اما فرمانده اش گفته خیلی ها این حرف را می زنند. شهادت نصیب
هرکسی نمی شود. سجاد هم اصرار کرده بوده شما با اعزام من موافقت کن من می
دانم این دفعه این اتفاق می افتد.
مسیر زندگی اش را در مسجد پیدا کرد
برای
فیروزه، سجاد برادر کوچک تری است که همیشه و همه جا هوای او و مادر را
داشته، برادری که از 11 سالگی جذب مسجد شده و مسیر زندگی اش را همان جا
پیدا کرده سال 73 وقتی سجاد سه ساله بود، پدرم فوت کرد. مادرم با مشکلات
زیادی ما را بزرگ کرد. سجاد برادر کوچک ترم بود و بجز او یک برادر بزرگ تر
هم دارم. سجاد اخلاق خاصی داشت، هیچ وقت از کار کردن فراری نبود. همه شغل
ها را در نوجوانی و کودکی تجربه کرد. یادم هست سن خیلی کمی داشت، اما می
رفت داخل پارک بلال کباب می کرد و می فروخت. یک مدتی شاگرد تعمیرگاه بود.
یک مدتی پیک موتوری بود. یعنی هم درسش را می خواند هم مسجدش را می رفت و هم
کمک خرج خانه بود. فکر می کنم از 11 سالگی یعنی از وقتی کلاس چهارم یا
پنجم بود پایش به مسجد باز شد، یعنی در روز عید غدیر و به خاطر جشن عید، سر
از مسجد درآورد و با مسجد آشنا شد. بعد از آن عضو پایگاه بسیج مسجد شد و
دوست مسجدی پیدا کرد و در همین مسیر هم ماند. با این که درسش خیلی خوب بود،
اما می گفت من دوست دارم جذب نظام بشوم. به خاطر همین بعد از این که
سربازی اش در سپاه تمام شد، همه جا آزمون داد و در یگان ویژه صابرین
پذیرفته شد. سجاد مهارت های زیادی داشت، راپل و چتر بازی بلد بود، تکاور
بود، مهارت های رزمی داشت و همیشه می گفت من سرباز رهبر هستم. اصلا خط
قرمزش رهبری بود. خیلی هم دلش می خواست رهبر را از نزدیک ببیند.
مزار این شهید، همیشه شلوغ است
حالا
452 روز بعد از شهادت سجاد، مزار او در قطعه 50 بهشت زهرا(س)، میعادگاه
عاشقان زیادی است؛ آدم هایی از گوشه و کنار ایران که یک اتفاق آنها را با
این شهید مدافع حرم آشنا کرده: مزار سجاد خیلی شلوغ می شود. اوایل این
موضوع برای خود ما هم عجیب بود.
می رفتیم و می دیدیم یکی از شیراز
به عشق سجاد بلند شده آمده تهران، یکی در گرگان خواب سجاد را دیده و آمده
بهشت زهرا، یکی در قم، یکی در اصفهان و... اولش نمی دانستیم حکمتش چیست.
بعد دیدیم حکمت این شلوغی، برمی گردد به وصیت نامه سجاد که خطاب به مردم
گفته: «اگر درد دلی دارید یا خواستید مشورتی بگیرید بیایید سر مزار من. به
لطف خداوند من همیشه حاضر هستم.» شاید باورتان نشود، اما ما هر وقت سر مزار
سجاد می رویم می بینیم مزار پر از دسته گل است و اصلا احتیاجی نیست ما با
خودمان گل ببریم.
برای فیروزه، مزار سجاد حالا با یک تصویر ماندگار
گوشه ذهنش قاب شده است. تصویر لحظه ای که رهبر انقلاب بالای سر مزار او
ایستاده: فکر می کنم 22 بهمن سال گذشته بود که تلویزیون داشت لحظات حضور
رهبر را در قطعه شهدا نشان می داد. یک دفعه دیدم رهبر سر مزار سجاد رفت.
همین جا یاد علاقه سجاد به رهبر افتادم و از خوشحالی گریه کردم. می دانستم
چقدر برادرم از این اتفاق خوشحال شده است. سریع این عکس در کانال های مجازی
هم پخش شد. هنوز که هنوز است وقتی این عکس را می بینم احساس غرور می کنم،
آرزویم هم دیدار با رهبری است که هنوز قسمت مان نشده است. احساس می کنم اگر
مادرم حضرت آقا را ببیند، حتما از برکت وجود ایشان، آرام تر می شود و راحت
تر با قضیه شهادت سجاد کنار می آید.
می گفت اگر شهید شدم، مستند من را بساز
سجاد
حالا نیست. فیروزه اما خاطراتش را یکی یکی برای ما می گوید: روزی که سجاد
به من گفت می خواهد برود سوریه، تلویزیون داشت مستند ملازمان حرم را نشان
می داد. سجاد خودش هم نشست پای برنامه. وقتی مستند تمام شد به من گفت
فیروزه اگر من رفتم و شهید شدم، تو هم بیا مستند من را بساز. من هم گفتم نه
ما حالا حالا ها به تو احتیاج داریم. تو شهید نمی شوی و برمی گردی. سجاد
هم گفت آنجا حضور من فایده بیشتری دارد.
فیروزه اما همین جا از سجاد
قول گرفت تند تند با او تماس بگیرد: به سجاد گفتم من طاقت نمی آورم بی خبر
باشم. تند تند زنگ بزن و سجاد هم خوش قول بود. تا قبل از شهادتش مدام تماس
می گرفت، اما یکدفعه دیدم چند روز از او خبری نشده، بعد هم خبر دادند چون
زخمی شده با هواپیما می خواهند بفرستندش ایران. آن موقع من باز هم به مادرم
چیزی نگفتم. خبر را پیش خودم نگه داشتم که دیدم دوستم در تلگرام به من گفت
سر کوچه خانه قبلی مان در خانی آباد، بنر شهادت سجاد را زده اند.
پرسید
فیروزه این خبر صحت دارد؟ من گفتم نه، سجاد فقط زخمی شده، اما دلم طاقت
نیاورد. بلند شدم چادر سرکردم بروم خانی آباد ببینم چه خبر است که دیدم
دایی ام و پسردایی ام با لباس مشکی سرکوچه ما ایستاده اند. من باز هم شک
نکردم شاید سجاد شهید شده باشد. وقتی گفتم می خواهم بروم خانی آباد، آنها
جلویم را گرفتند و من را بردند خانه برادر بزرگ ترم. آنجا دیدم که برادرم
خیلی حالش بد است، چون ناراحتی قلبی دارد و خبر شهادت سجاد را شنیده بود.
5
مهر 95 شد تاریخ آسمانی شدن سجاد؛ لحظه ای که سجاد از خانواده اش، دوستانش
و دلبستگی هایش در این دنیا دل کند و پرکشید سمت آسمان: وقتی خبر شهادت
سجاد را شنیدم، فقط مانده بودم خبر را چطور به مادرم بدهم. هیچ کس جرات نمی
کرد این خبر را به او بدهد. تا این که شب شد و دوستان سجاد از پایگاه بسیج
خانی آباد آمدند جلوی خانه ما بنر و حجله بزنند. مادرم همان موقع که بنر
را نصب می کردند عکس سجاد را دید و فهمید او شهید شده است.
جوانی که عاشق شهادت بود
ما
با فیروزه، خاطره های جوانی را مرور می کنیم که مادرش گوشه اتاق، هنوز که
هنوز است لباس هایش را در آغوش می کشد و گریه می کند: مادرم خبر نداشت سجاد
رفته سوریه. دفعه آخر که می خواست برود، به همه گفت می رود اصفهان
ماموریت، اما به من راستش را گفت. گفت تو حواست باشد من سوریه هستم. گفت
اگر من را دوست داری به کسی چیزی نگو. بگذار بی سروصدا بروم. من هم به حرفش
گوش کردم. حتی یادم هست روزی که می رفت من خانه نبودم. سجاد را مادرم راه
انداخته بود. همسایه هایمان می گویند سجاد تا به سر کوچه برسد هی برمی گشت و
به مادرم نگاه می کرد و می گفت: خداحافظ... برگرد داخل خانه.
سجاد
18 شهریور 95 از مادرش خداحافظی کرد و قدم در مسیری گذاشت که او را به
آرزوی همیشگی اش رساند: برادرم خیلی عاشق شهادت بود، چون دو تا از دایی
هایم هم شهیدشده بودند؛ یکی شهید دفاع مقدس بود و یکی شهید انقلاب. سجاد
عکس آنها را قاب کرده و زده بود روی دیوار اتاقش. حتی یادم هست این قدر
عاشق شهادت بود که کنار یکی از عکس های خودش در فتوشاپ نوشته بود: «شهید
سجاد زبرجدی، دفاع از اسلام وظیفه ماست.» یادم هست من آن موقع یکی از
دوستانم را به او معرفی کرده بودم برای ازدواج و این عکس را فرستادم دوستم
ببیند و گفتم: البته برادرم شهید نشده، اما خیلی عاشق شهادت است.
صفیه
خانم، حرف های ما را می شنود و از بین لباس ها، کت و شلواری را بیرون می
کشد که فیروزه می گوید قرار بوده سجاد شب خواستگاری بپوشد: سجاد حتی برای
همسر آینده اش، انگشتر نشان هم خریده بود.
صفیه خانم حالا انگشتر
نشانی را که سجاد خریده بود، رو به دوربین عکاس ما می گیرد و فیروزه می
گوید: الان دخترهای دم بخت خیلی وقت ها می آیند این انگشتر را توی دستشان
می اندازند، به این نیت که یک جوان مومن و خوب و صالح مثل خود سجاد نصیب
شان بشود.
این را که می گوید، گریه های صفیه خانم، هق هق بلند می شود که دل می سوزاند.